Kleiweg 7, een leerzaam “huizenonderzoek”

Om meer inzicht te krijgen in hoe een en ander in elkaar steekt ten behoeve van de Gouda Tijdmachine besloot ik onderzoek te doen naar een willekeurig pand in Gouda. Onderzoek in zowel online als offline-bronnen, naar een pand, perceel en adres en dat door de tijd heen (van begin 19e eeuw tot heden), we zijn immers actief met de bouw van de Gouda Tijdmachine.

Om welk pand gaat het?

Om te ervaren hoe je “huizenonderzoek” doet en welke bronnen en begrippen en data daarbij komen kijken, moest er eerst een “huis” gekozen worden. Het Goudse centrum biedt daarbij ruime keuze aan panden met een geschiedenis. De vrij willekeurige keuze is gevallen op een pand aan de Kleiweg, waar je tegenaan loopt als je de Sint Antoniestraat uitloopt richting Kleiweg (swipe of klik op pijltjes om alle foto’s te bekijken):

[responsive-slider id=1204]

Een huisnummer is bij het huidige pand niet direct zichtbaar. Als je via Google Maps deze locatie opzoekt, dan wordt er Kleiweg 7 getoond. In het pand, op de begane grond, zit Pearle opticiens en de winkel lijkt ook het pand ernaast te bestrijken (in ieder geval op de begane grond). Zoek je naar Pearle Gouda dan wordt er Kleiweg 5 weergegeven. Overigens lijkt een toegang naar de 1e en 2e etage niet in de winkel te zitten…

Eerst even wat begrippen

Nu heb ik al enige ervaring met genealogisch onderzoek en kan ik me redelijk redden in online en offline archiefbronnen, maar huizenonderzoek is nieuw. Gelukkig helpen archiefinstellingen je ook op dit vlak, via zoekwijzers, naslagwerken en hulp in de studiezaal van kundige archiefmedewerkers.

Net als ander onderzoek is het van belang te weten “wat er waar over wie/wat door welke organisatie werd geregistreerd”.

Qua begrippen kom je dan uit bij (specifiekere termen dan “huis”):

• Perceel – een stuk grond waarvan het Kadaster de grenzen heeft gemeten en dat staat geregistreerd in de Basisregistratie Kadaster (BRK) met een uniek nummer en kadastrale aanduiding.
• Pand – een gebouw waar je in kunt en dat je af kan sluiten. Panden worden geregistreerd in de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). Een pand kan één of meerdere “verblijfsobjecten” bevatten.
• Adres is de aanduiding van een bepaalde locatie, doorgaans van een huis, woning, gebouw of faciliteit. Een goed adres is eigenlijk alleen een aanduiding voor het bepalen van die locatie. Het is geen unieke identificatie van een (kadastraal) perceel, pand of kaartpositie. Het is bedoeld om een plek makkelijk te kunnen lokaliseren en zo aan te duiden, dat de grootst mogelijke kans bestaat dat die plek wordt bereikt. In de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) houden Nederlandse gemeenten een aantal basisgegevens over gebouwen en adressen bij. Elk pand, met daarbinnen meestal een of meer verblijfsobjecten, elke ligplaats en elke standplaats heeft een adres.
• Plaatselijke aanduiding – de “voorganger” van het adres, welke bestaat uit een wijk letter en een huisnummer.

Belangrijk is ook om de rollen van personen te onderscheiden die je in archiefbronnen kunt tegenkomen:

• Eigenaar van een pand en/of perceel – welke niet persé gelijk is aan de bewoner.
• Bewoner van een pand en/of adres – welke niet persé gelijk is aan de eigenaar (denk hierbij vooral aan huurders). NB: veelal wordt alleen de hoofdbewoner genoemd in bronnen.

Welke perceel?

Veel van de in de definities genoemde basisregistraties als de BAG en BRK zijn online beschikbaar. Handig, maar bedenk dat dit de huidige situatie weergeeft (het “nu”). De gemeente Gouda stelt een grote hoeveelheid interactieve kaarten ter beschikking via https://gis.gouda.nl/, veel hedendaags maar ook wel wat historisch. Er zijn 4 hoofdcategorieën en daarna zie je aan de rechterkant een lijst met beschikbare kaartlagen. Zo kun je bijvoorbeeld luchtfoto’s uit 1987 bekijken:

Hieronder heb ik op de kadastrale kaart gezocht naar het perceel waar het pand staat waar ik geïnteresseerd in ben. Het gaat om perceel B3199, waar dus ook het pand ernaast op staat (ja, de winkel van Pearle opticiens en daarvoor onder andere Didi, zit inderdaad in wat vroeger 2 panden waren, muur is doorgebroken). Wanneer je klikt op een ‘object’ krijg je informatie, de “meer informatie” leidt naar nog meer data over het perceel. De achtergrond van deze kadastrale kaart toont overigens huisnummers, waar is nummer 7? Daarover later meer…

De website https://gis.gouda.nl/ geeft naast toegang tot basiskaarten ook toegang tot cultuurhistorische kaarten, waaronder de Kadastrale kaart van 1832. We vinden het perceel (aan de Kleiweg waar je tegen aanloopt als je de Sint Antoniestraat uitloopt) hier ook eenvoudig terug, het heeft als sectie B en perceelnummer 573 en had als eigenaar Johanna van Hofwegen.

Wat er met de percelen “in de tussentijd” is gebeurd kan achterhaald worden via de online applicatie Kadaster Archiefviewer die vele archiefinstellingen, waaronder het Streekarchief, beschikbaar stellen in hun studiezaal.

Via de hulpkaarten kan met enig gepuzzel de link tussen de oude en huidige percelen gevonden worden:

Via de optie “Zoek via adres” kun je kijken welke percelen zijn “gekoppeld” aan een adres.

• Kleiweg 7:
  • Gouda B3118
  • Gouda B3199
  • Gouda B3904 (Appartementsvolgnr 2)
• Kleiweg 5
  • Gouda B3904 (Appartementsvolgnr 1)
  • Gouda B3118
  • Gouda B3199
• Turfmarkt 2 d
  • Gouda B3199
  • Gouda B3904 (Appartementsvolgnr 3)
  • Gouda B3118
• Turfmarkt 2 e
  • Gouda B3199
  • Gouda B3118
  • Gouda B3904 (Appartementsvolgnr 4)

Sinds 1 december 1952 is het wettelijk mogelijk om verticaal eigendom in percelen te splitsen, het zogenaamde appartementsrecht. Dat zien we hierboven terug komen. Het pand waar ik geïnteresseerd in ben, is dus verticaal gesplitst. De ingangen van deze “appartementen” liggen aan de Turfmarkt (foto hiernaast), dus het pand in kwestie heeft adressen aan zowel de Kleiweg als de Turfmarkt!

De Kadaster Archiefviewer geeft via zogenaamde leggerartikels informatie over eigenaren en plaatselijke aanduidingen:

• 407 Johanna van Hofwegen
  1 – plaatselijke aanduiding L22, perceel B573 (huis en erf), SAT. 170 – overgebracht 1435 (1)
  2 – perceel B574 (pakhuis en erf), SAT. 171 – overgebracht 1435 (2)
• 1435 Christoffel van Brederode (winkelier)
  1 – plaatselijke aanduiding L22, perceel B573 (huis en erf), SAT. 527- overgebracht 913 (10)
  2 – perceel B574 (pakhuis en erf), SAT. 528 – overgebracht 913 (11)
• 913 Lambertus Schluter (metzelaar)
  10 – plaatselijke aanduiding L22, perceel B573 (huis en erf) – overgebracht 2261 (12)
  11 – perceel B574 (pakhuis en erf) – overgebracht 913 (64) / 2484 (3)
  64 – perceel B1267 (pakhuis en erf) – overgebracht 2261 (13)
• 2261 Geertrui Buskes, wed. Jac. van Hofwegen
  1 – plaatselijke aanduiding L22, perceel B573 (huis en erf), SAT. 913 – overgebracht 4017 (1)
  2 – perceel B1267 (pakhuis en erf) – overgebracht 4017 (2)
• 4017 Albertus Bernardus George Quant (koopman)
  1 – plaatselijke aanduiding L22, perceel B573 (huis en erf) – overgebracht 5417 (1)
  2 – perceel B1267 (pakhuis en erf) – overgebracht 5417 (2)

Vraag: wat ik nog mis zijn de data van splitsingen en overgangen, waar zijn deze terug te vinden?

Apparaat Matthijs

Een belangrijk hulpmiddel bij Gouds huizenonderzoek is het Apparaat Matthijs. C.J. Matthijs heeft deze Reconstructie van het z.g. oud-kadaster van de binnenstad, 14e eeuw – 1832 gemaakt, scans van dit werk zijn ook beschikbaar via de Gouda Tijdmachine en worden door vrijwilligers van de Gouda Tijdmachine gecontroleerd en getranscribeerd.

In het deel over de Kleiweg vinden we perceel B537 terug, plaatselijke aanduiding L22, adres Kleiweg 7. Met een eerste vermelding (op basis van verpondingsnummer 1001) in het jaar 1362!

Oorsponkelijke Aanwijzende Tafel

Waar Mathijs van 1832 terug is gegaan in de tijd, wil ik juist voor mijn onderzoek vanaf 1832 naar het heden. Het meeste recente gegeven in Matthijs over Kleiweg 7 is de vermelding van Johanna van Hofwegen als eigenaar van het betreffende huis. Dit had ik ook al via de Kadaster ArchiefViewer teruggevonden, maar kan ook eenvoudige teruggevonden worden in de online beschikbare Oorsponkelijke Aanwijzende Tafel. Daar vinden we op blad 17 van kadastrale sectie B de regel met perceelnummer 573 (wijk L, plaatselijke aanduiding 22) inderdaad het huis en erf “op naam” van Johanna van Hofwegen (zonder beroep, wonende te Gouda). De OAT is dus een registratie van het eigendom (huis en erf) gekoppeld aan de locatie (het perceel).

Om ons gelijk maar wat “breder” te oriënteren de volgende opsomming van percelen uit bovenstaande scan:

• B575, huis en erf (volgens Matthijs: Kleiweg 1) is van Jan Hoogland (winkelier), plaatselijke aanduiding L23
• B574, pakhuis en erf (volgens Matthijs: Kleiweg 3/5) is van Johana van Hofwegen
• B573, huis en erf (volgens Matthijs: Kleiweg 7) is van Johana van Hofwegen, plaatselijke aanduiding L22
• B572, huis en erf (volgens Matthijs: Kleiweg 9) is van Dirk van Vreumingen (koekenbakker), plaatselijke aanduiding L21
• B571, huis en erf (volgens Matthijs: Kleiweg 11) is van Petrus van Werkhoven (zadelmaker), plaatselijke aanduiding L20

Vraag: hoe is Matthijs gekomen van plaatselijke aanduiding / perceel in 1832 naar adres? En wanneer heeft hij dit werk verricht en van welk “jaar” is dus het adres? Want plaatselijke aanduidingen en adressen veranderen in de tijd!

Volkstelling

Van belang is te weten dat het kadaster bijhoudt wie de eigenaar (of vruchtgebruiker) van een perceel is, of de personen hier ook zelf woonde (en hun winkel hadden) kan geen uitspraak gedaan worden. Hiervoor kan wellicht de volkstelling uitkomst bieden. Een volkstelling somt op wie op een bepaald moment de bewoners waren van een bepaald huis(nummer) in een straat. De volkstellingen van 1830 en 1840 zijn geïndexeerd en doorzoekbaar op de website van het Streekarchief en Gouda Tijdmachine.

We vinden Johanna van Hofwegen (55 jaar oud, geboren te Gouda, tapster van beroep) terug in wijk L, Kleiweg, huisnummer …. 11 (hmmm, Matthijs sprak over L22??), tezamen met:

• Gijsbert de Ruijter, 53 jaar oud, geboren te Elst, voerman van beroep
• Johanna Voorburg, 85 jaar oud, geboren te Gouda, geen beroep

Om enige logica in de nummering te ontdekken zoeken we ook de “buureigenaren” Jan Hoogland en Dirk van Vreumingen op in dezelfde volkstelling:

Wijk L, Kleiweg, huisnummer 22 (dus niet L21??)

• Dirk van Vreumingen, 40 jaar oud, geboren te Gouda, koekenbakker
• Alida van der Pompoen, 46 jaar oud, geboren te Gouda
• Wilhelmina Johanna van Vreumingen, 16 jaar oud, geboren te Gouda
• Teunis van Vreumingen, 13 jaar oud, geboren te Gouda
• Dirk Johannes van Vreumingen, 11 jaar oud, geboren te Gouda

Wijk L, Kleiweg, huisnummer 25 (dus niet L23??)

• Jan Hoogland, 43 jaar oud, winkelier
• Alida de Zeeuw, 34 jaar oud
• Wilhelmina Hendrika Hoogland, 13 jaar oud
• Alida Lena Hoogland, 5 jaar oud

Zadelmaker Petrus van Werkhoven woont, met 7 anderen, op huisnummer 20 in wijk L (hè, hier wel L20).

Logischerwijs is het adres van het pand waar we in geïnteresseerd zijn en ligt tussen Dirks huisnummer 22 en Jans huisnummer 25 dan huisnummer 23 (dus niet L22??):

Blijkbaar verhuurde Johanna van Hofwegen dit pand? Toch nog even gekeken of Kleiweg huisnummer 11 waar ze blijkbaar woonde ook haar eigendom is. OAT sectie B blad 16 geeft het antwoord: het pand is van Gijsbert de Ruijter. Gijsbert en Johanna zijn volgens de huwelijksakte op 12 september 1817 in Gouda getrouwd (ze waren toen resp. 40 en 42 jaar en weduwnaar van Willemina Sissers en weduwe van Hendrik de Jong). Ah, en laat de op nummer 23 wonende Hendrik Gijsbert de Jong volgens zijn huwelijksakte een zoon zijn Hendrik de Jong en ….. Anna van Hofwegen. Is dat ook weer verklaard.

Blijft wel de vraag: hoe komt het dat de plaatselijke aanduiding in de OAT afwijkt van het huisnummer in de volkstelling. Er lijkt hier geen “concordantielijst” van te bestaan, een “klusje” voor de Gouda Tijdmachine!

Adresboeken Gouda

In de studiezaal van het Streekarchief in de Chocoladefabriek staat een hele reeks adresboeken, van 1871 tot en met 1950 (oudere delen zijn meer een gouden gids…). Een leuke bron om te kijken wie de hoofdbewoner was op een bepaald moment in de tijd.

Helaas nog niet digitaal beschikbaar, dus heel wat bladeren. In de eerste delen is het puur een alfabetische namenlijst (in latere delen is er een ordening op wijk / huisnummer), zoeken naar Kleiweg 7 is dus een tijdrovende klus. Te meer omdat ik in de adresboeken begon te zoeken naar Kleiweg nummer 7. Zo vond ik bijvoorbeeld in de 1872 editie dat op Kleiweg E 7 van Gend & Loos zat:

Leuk, in het krantenarchief vond ik ook al een bericht in de Goudsche Courant van 30 november 1891:

Maar, voor wie op deze manier de bewoners van een adres zoeken, begin met het raadplegen van het boek “Concordantie huisnr. Gouda 1909”! In 1909/1910 blijken ze namelijk de huisnummers omgegooid te hebben.

In deze concordantie staan (in de uitgave van 1909) de nieuwe nummers bijgeschreven. Oftewel de “huidige” Kleiweg 7 in wijk E, was daarvoor nummer 99 in wijk E!

In de volkstelling van 1830 (en 1840) was de plaatselijke aanduiding van “ons pand” nog L22 / huisnummer 23 in wijk L. En in ieder geval in 1871 is de plaatselijke aanduiding dus E99…

Vraag: is er een concordantielijst of archiefbron die voorziet in een vertaling van de “oude” naar de “nieuwe” plaatselijke aanduidingen? En wanneer vond deze overgang precies plaats?

Wanneer alle adresboeken worden doorgeworsteld om de hoofdbewoner van Kleiweg 7 te volgen dan komen we op de volgende lijst (waarbij soms ook naburige panden zijn opgenomen):

• 1882
  E99 (9) – Wed. A.B.G. Quant, kantoorbeh. en galanteriën
  E99 (7) (niemand)
• 1883
  E98 (9) – Wed. A.B.G. Quant, kantoorbeh. en galanteriën
  E99 (7) (niemand)
• 1884
  E98 (9) – Wed. Quant-Schluter
  E99 (7) – J.C. Sibbes, Manufacturier
• 1885
  E99 (7) – Wed.Quant-Schluter, Papierh.
• 1886
  E99 (7) – Wed. A.B.G Quant, kantoorbehoeften en galanteriën
• 1887-1897
  E99 (7) – Wed. Quant-Schluter, papierh.
• 1898-1899
  E99 (7) – Wed. Quant-Schluter, luxe art.
• 1900
  E99 (7) – Wed. Quant-Schluter
  L.H.A.J.M. Quant, luxe art.
• 1902-1909
  E99 (7) – L.H.A.J.M. Quant, luxe art.
• 1910-1916
  L.H.A.J.M. Quant, luxe artikelen,7
• 1920-1926
  G.J.J. Pot, gemeente-secretaris, 3
  L.H.A.J.M. Quant, luxe artikelen, 7
• 1929-1936
  fa. L.H.A.J.M. Quant, 1-3
  L.H.A.J.M. Quant, in Luxe artikelen, 7
• 1950
  fa. L.H.A.J.M. Quant, 1-3
  H.J.M. Quant, in Luxe artikelen, 7, tel 2101

In de krant komen we de Kleiweg 7 in relatie tot Quant ook tegen:

In het “telefoonboek” van 1950 via Delpher komen we de Quants ook tegen:

Wat verder achtergrond over de familie Quant is terug te vinden in de Stamboom Den Elzen – Bollenstreek (met daarin dus de weduwe van A.B.G. en zoon L.H.A.J.M.):

Burgerlijke Stand en bevolkingsregister

Je ziet het niet in Burgerlijke Stand akten van veel Nederlandse plaatsen, maar in de Goudse wel: adressen! Bij het indexeren van de geboorteakten is ook het adres meegenomen en zo valt ook enigszins “op adres” gezocht te kunnen worden. En raad eens wie we tegenkomen: Gertrudis Maria Quant, geboren op Kleiweg 7:

Ook in overlijdensakten komen adressen voor. De overlijdensakten zijn als scan beschikbaar via FamilySearch, maar de namen en adressen zijn niet geïndexeerd, dus daar kunnen we niet op zoeken.

Op basis van een steekproef kan ik zeggen dat er in huwelijksakten alleen “wonende alhier” staat, geen adres.

De volkstelling is in dit artikel al langsgekomen als belangrijke bron. De “opvolger” is het bevolkingsregister en komt ook zeer van pas, alhoewel de adressen niet zijn geïndexeerd (en dus ook niet doorzoekbaar zijn). Maar door de personen te volgen kom je ook bij de Kleiweg 7 uit:

Leuk detail is dan weer dat er dus eerst Kleiweg E99 stond en dit is gecorrigeerd (wanneer?) naar Kleiweg 7!

Goudse wijken door de tijd heen

Het perceel waar we geïnteresseerd in zijn, ligt in de kadastrale sectie B, maar dit is iets anders dan de wijken, die om de verwarring te vergroten ook met een letter werden aangeduid. Op de wijken, buurten en secties pagina van de Gouda Tijdmachine zijn diverse kaarten opgenomen, van verschillende jaren, waarmee we de “ontwikkeling” van de wijken kunnen volgen.

In 1811 lag het perceel in wijk L (wat ook in Matthijs staat). Later, in ieder geval 1875 (precieze jaartal nog te achterhalen), lag het perceel in wijk E (wat we dus in de adresboeken tegenkomen). Heden ten dage ligt het pand – volgens de BAG – in wijk 1, Binnenstad.

Woningkartotheek

Een andere bron die informatie kan geven over de hoofdbewoners van een adres is de Woningkartotheek 1900-1977 die bij het Streekarchief opgevraagd kunnen worden. Recentere woningkaarten bestaan ook maar zijn nog niet openbaar.

Op de achterkant van de woningkaart een opsomming van inwonende personen en dienstboden:

PS. er is van de Kleiweg 7 nog een tweede kaart, met nog 2 “inwonende personen en dienstboden”.

Bouwvergunningen

Een andere interessante archiefbron vormen de (bouw)vergunningen die het Streekarchief online ontsluit. Het zijn vooral bouwtekeningen, waarbij sommige gescand zijn en andere nog niet, het auteursrecht (die bij de architecten berust) zit hier in de weg. Een zoekopdracht op “Kleiweg 7” (en “Kleiweg 5”) levert de volgende resultaten:

• Bouwvergunning 1882, Gouda, Kleiweg 7, Verbouw boven woonhuis (zie afbeelding)
  Kadastraal nummer: B 3199 / Adres: Gouda, Kleiweg 7 / Oud adres: E 100 (1882) E 99 (1885)
• Bouwvergunning 1896, Gouda, Kleiweg 7, Verbouw winkelpui
  Kadastraal nummer: B 3199 / Adres: Gouda, Kleiweg 7 / Oud adres: E 100 (1896) E 99 (1897)
• Bouwvergunning 1902, Gouda, Kleiweg 7, Verbouwing van een winkel-woonhuis met magazijn (foto’s in slider hieronder)
  Kadastraal nummer: B 3199 / Adres: Gouda, Kleiweg 7 / Oud adres: Kleiweg E 99
• Bouwvergunning Gouda, Kleiweg 7, 1912, Bouw woon- / winkelhuis / kantoor. (foto’s in slider hieronder)
  Kadastraal nummer B 3199 / Adres: Gouda, Kleiweg 7
• Bouwvergunning 1997, Gouda, Kleiweg 7, Veranderen van de winkelpui en -inrichting op de begane grond van het pand
  Kadastraal nummer: B 3199 / Adres: Gouda, Kleiweg 7
• Bouwvergunning 1979, Gouda, Kleiweg 7, Verbouwen van het winkelpand
  Adres: Gouda, Kleiweg 7
• Bouwvergunning 1948, Gouda, Kleiweg 5, Verbouwing van de onderpui resp. vernieuwing van de winkelpui
  Adres: Gouda, Kleiweg 5 / Kadastraal nummer: B 3122
• Bouwvergunning 1986, Gouda, Kleiweg 5, 7, Verbouwen van een winkel-woning
  Adres: Gouda, Kleiweg 5, 7
• Bouwvergunning 1991, Gouda, Kleiweg 5, Gedeeltelijk vernieuwen van de winkel
  Adres: Gouda, Kleiweg 5
• Bouwvergunning 2006, Kleiweg 5,7, Veranderen winkelpui, intern verbouwen en reclame
  Adres: Gouda, Kleiweg 5,7
  Kadastraal nummer / B 1267
• Bouwvergunning 2007, Gouda, Kleiweg 5, 7, Vernieuwen van de winkelpui
  Adres: Gouda, Kleiweg 5, 7 / Kadastraal nummer: B 1267

Wat opvalt is dat sommige – modernere – bouwvergunningen het over Kleiweg 5 en 7 hebben, wijzende op het bijelkaar trekken van de twee begane grond delen?

Hieronder foto’s van inventarisstukken 0468.1329 (1902) en 0468.2415 (1912) die ik gezien de jaartallen wel kan publiceren (swipe of klik op pijltjes om alle foto’s te bekijken):

[responsive-slider id=1239]

Overigens moeten de beschrijvingen kun je niet helemaal op de beschrijvingen afgaan. In met name de oudere bouwvergunningen wordt alleen een plaatselijke aanduiding of perceel genoemd, het adres is er bij gezocht bij het beschrijvingen van het archiefstuk, maar lijkt niet altijd te kloppen. Zo is staat hieronder de bouwtekening van Bouwvergunning 1882, Gouda, Kleiweg 7. Ter vergelijking daaronder een foto van de hedendaagse situatie. Kleiweg 7 heeft een zeer uitgesproken bouwstijl. De bouwtekening – van wijk E No 100! – lijkt dan ook van de buren, nummer 5 …

Monument

Of zou de gevel (of het hele pand) van Kleiweg 7 van later zijn? Kleiweg 7 is een gemeentelijk monument (nummer 253), in het vaststellingsdocument uit 1993 lezen we:

en ook

Vraag: dat het Kleiweg 7 pand uit 1910 is lijkt me sterk. Maar welke “pandregistraties” zijn er die hierover uitsluitsel kunnen geven?

Conclusie

Als je kijkt naar wat er is geregistreerd en dus met enige moeite teruggevonden kan worden, valt het op dat dit per type (perceel, pand, adres) verschilt. Als (machine leesbare) data is dit alles in ieder geval nog niet beschikbaar en gekoppeld. Work-in-progress zeggen we maar.

Door het Kadaster is er van percelen in Nederland een goede registratie. Helaas is de toegankelijkheid van de met name historische registraties als data nog beperkt: alleen via de (door archiefinstellingen betaalde) ArchiefViewer service van het Kadaster. De hedendaagse informatie over een perceel is overigens ook beperkt toegankelijk, maar dan vanwege privacy.

Waar voor 1832 er belastingen op panden werden geheven, is het daarna toch met name de percelen die het onderwerp zijn registraties. Alleen bouwvergunningen en monumentenregister lijken een inkijkje te geven in wat er met een pand is gebeurd.

De registratie van adressen is het meest rampzalig. De “adreswijzigingen” (en de datums) zijn maar zeer gedeeltelijk terug te vinden en kost het nodige puzzelwerk. Laat staan dat de adressen als (machine leesbare) data beschikbaar zijn. Als je kijkt naar het “Kleiweg 7 huis” dan zijn door de jaren heen dit de adressen geweest:

De reden dat ik huizenonderzoek in de titel tussen aanhalingstekens heb geplaatst moge duidelijk zijn, in een dergelijk onderzoek heb je te maken met percelen, panden en adressen. En elk van deze elementen kunnen in de loop der tijd veranderen en zelfs verdwijnen, zoals de Kleiweg 7. Het schetst de uitdaging waar de Gouda Tijdmachine voor staat.

Als je tot dit punt in deze longread bent gekomen dan ben je ook een liefhebber of kenner. Graag nodig ik je uit om aanvullingen en correcties te geven, zodat de vragen beantwoord worden en dit “kennisdossier” wordt uitgebreid.