Wandelroute langs de historische namen van Goudse panden
In het jubileumjaar 2022 komen deze oude namen van panden aan de Markt, Hoogstraat en Wijdstraat tijdelijk terug. De huizen zelf zijn door de jaren heen veranderd en soms geheel of gedeeltelijk afgebroken. Leerlingen van scholen van voortgezet onderwijs in Gouda hebben hun creativiteit ingezet om op borden hun verbeelding van de vroegere naam van de panden uit te beelden. Ondernemers in deze panden tonen deze historische naamborden na de mei vakantie tot in juni 2022.
Korte historie gebied Markt, Hoogstraat, Wijdstraat
In 1395 kocht het stadsbestuur van Gouda het “marctvelt’ van Jan van Blois, stadsheer van Gouda. De Markt werd toen het economische, politieke en sociale centrum van de stad. Al vanaf de Middeleeuwen tot op de dag van vandaag vindt hier elke donderdag de weekmarkt plaats. Veel later kwam daar ook de zaterdagmarkt bij.
In de Middeleeuwen stonden de tuinders met groenten aan de westzijde van het stadhuis, de fruittelers aan de voorkant en de zuivelboeren aan de achterkant.
De koeienmarkt werd sinds het begin van de 14de eeuw gehouden langs de straat die nu de westzijde van de Markt vormt en die lang Koestraat heeft geheten. Het slachten vond in de Middeleeuwen plaats onder stedelijk toezicht en de verkoop van vlees vond plaats
in de Vleeshal (nu de Burgerhal onder het stadhuis) met het oog op de hygiëne. Vanaf de late Middeleeuwen stonden de kramen die in zuivel handelden aan de zuidoost-kant van de Markt. Dit deel werd de Botermarkt genoemd. Vanaf 1611 kwam de Botermarkt in het pand aan de Markt, waar ooit de Latijnse school was gevestigd en waar nu Arti Legi zit. Hier verkochten de boeren hun zuivel. In 1853 is de boterhal verplaatst naar de huidige Burgerhal, eveneens met het oog op hygiëne.
Al sinds de 14de eeuw staat aan de Markt een waaggebouw (tussen de huidige waag en de Zalm). Alles wat gemeten, gewogen of op andere wijze gecontroleerd kon worden, moest hier worden aan geboden aan gespecialiseerde keurmeesters. In 1667 verwierf Gouda de pacht op het waag- of weegrecht. Panden werden gesloopt en architect Pieter Post bouwde het huidige waaggebouw. In en om de Waag werd de kaasmarkt gehouden.
De wandelroute
Je kan de wandeling langs de historische naamborden beginnen bij restaurant Belvedere aan de Markt 45. Vandaar loop je de wandeling met de klok mee langs de Markt, via de Wijdstraat met de even huisnummers en vervolgens de Wijd straat met de oneven huisnummers. Dan ga je weer verder over een deel van de Markt en vervolgens loop je via de Hoogstraat, waar de wandeling ook eindigt. Maar je kan de wandeling ook op elk ander punt van de route beginnen.
Panden met historische namen
De historische namen van deze wandelroute dateren van voor de komst van het kadaster in 1832. De oudste vermelding is van het pand Markt 9 in 1480, dat destijds De Papegay heette. De bron die hiervoor is gebruikt is het repertorium van Mathijs, te vinden in het Streekarchief Midden-Holland en digitaal op deze website. De historische namen van panden zijn ook als dataset beschikbaar in de Gouda Tijdmachine.
Zie ook: Gouda in de tijdmachine: historische panden krijgen naam terug, 26 april 2022, Marianka Peters / Het Kontakt Goudse Post