Gouda Tijd Machine vrijwilligerscafé bezoekt De Eenhoorn

Gouda Tijd Machine vrijwilligerscafé bezoekt De Eenhoorn

31 oktober 2024 0

De maquette van Gouda 1562 in Museum Gouda is het bewijs dat je met ‘saaie’ data uit een archief iets bijzonders kunt maken. De maquette is niet zomaar nagebouwd van een oude stadsplattegrond. Door huis voor huis archiefbronnen door te spitten is uiteindelijk dit betrouwbare schaalmodel ontstaan.

Foto: Detailopname (2) maquette Gouda door Maria Jo Neef

Met de gegevens uit het Streekarchief Midden-Holland kan veel onderzocht worden. De hoeveelheid informatie die er ligt opgeslagen is enorm. Gegevens over percelen, over belastingopbrengsten, over strafzaken, adressen, begraafbriefjes, over gebouwen en vooral: over mensen, over Gouwenaars.

Elke Gouwenaar kan straks online dit bestand raadplegen. Dat kan op veel manieren. Zo kun je bijvoorbeeld op een plattegrond van de Kleiweg een pand aanklikken, waarna er alle informatie verschijnt die erover bekend is: jaartallen, bewoners, andere foto’s, verbouwingen enz. Wil je meer over een van die bewoners weten, dan krijg je moeiteloos informatie over zijn of haar familie, huwelijk, overlijden en relaties die er waren met andere Gouwenaars.

Voor de zomer is gestart met een proef project, het verzamelen van alle digitale gegevens van Wijdstraat 2- 26. Een mooi afgebakend stukje Gouda begrensd door de Torenstraat, Achter de Kerk en Kerksteeg.

Om de twee maanden organiseert Gouda Tijdmachine een café voor alle vrijwilligers. Tijdens het laatste vrijwilligerscafé voor de zomer zijn we rondom het blok van project Wijdstraat gelopen en hebben we Wijdstraat 20, de Eenhoorn, de oudste tabakszaak van Nederland, bezocht. Dit was op uitnodiging van Loet van Vreumingen die het onderzoek ondersteunt.

Het was een snikhete zomerdag dus onder de bomen van de museumtuin was een korte introductie door Henkjan Sprokholt over de stedenbouwkundige ontwikkeling van de situatie, gevolgd door Loet van Vreumingen over de geschiedenis van het pand aan de hand van zijn familiegeschiedenis. Marilou Remmelts gaf een toelichting op een aantal bouwhistorische elementen die nog zichtbaar zijn in het pand.

Van de stedenbouwkundige ontwikkeling is aan de achterkant van de panden, Achter de Kerk, goed te zien dat de oorspronkelijke rooilijn verder naar achteren liep. Op de plaats van alle kleine achterbouwwerken liep eerder een kleine gracht, deze gracht is in de loop van de tijd overkluisd. Tussen dit water en de kerk was ooit de begraafplaats, deze is nooit geruimd.

De geschiedenis van de tabakszaak in Gouda start op 6 oktober 1836 door Têunis van Vreumingen. Een dag na zijn huwelijk stichtte hij de Tabak- en sigarenfabriek De Koophandel. Plaats van vestiging was het pand Wijdstraat 20 dat bekend stond als De Eenhoorn. Op de bovenverdieping was de kleine tabakskerverij en sigarenmakerij. Op de begane grond bevond zich de winkel waar naast tabaksartikelen ook koffie en thee werden verkocht.

Wijdstraat 1867 (rechts pand Van Vreumingen voor aanpassing van gevel/pand) door J.H. Kiebert, SAMH 0440. 52953
Wijdstraat ca. 1980 (in het midden pand Van Vreumingen na de aanpassing van de gevel in 1898), SAMH 0440. 9347

In 1898 zijn de bovenverdiepingen aan de Wijdstraat vernieuwd en verhoogd. Ook in het interieur is veel terug te vinden uit die tijd: deuren, schouwen, ornamenten en stucplafonds. Het winkelinterieur in de voorruimte is nog wel grotendeels intact. In de achterkamer is nog de ruimte van een bedstede zichtbaar, die nu gebruikt wordt als humidor. In het achterhuis zijn nog natuursteen plavuizen, houten deuren en houten wanden uit een eerdere periode zichtbaar. Er is ook een raam waarbij vanuit de keuken en woonverdieping, de winkel ingekeken kon worden.

Er is nog veel meer te vertellen over dit pand en de buurpanden. We hopen met deze proef een reconstructie te maken van de ontwikkeling van dit stukje Gouda. De bedoeling is natuurlijk dat de gehele binnenstad zo gereconstrueerd wordt. Zo’n reconstructie kan gebruikt worden bij stadswandelingen, virtual reality tours, maar bijvoorbeeld ook in games. De mogelijkheden, ook voor wetenschappelijk onderzoek, zijn oneindig. Maar zover zijn we nu nog niet. Eerst moet er nog heel veel gebeuren.

Nieuwsgierig geworden? Zin om mee te doen? Via de contact pagina kunt u ons een bericht sturen.

Dit artikel door Marilou Remmelts verscheen (in iets aangepaste vorm) op 13 maart 2024 in het Kontakt / Goudse Post.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.