Archeologisch rapport Archis3 ID 2047359100
Dataset
Naam
nl
Archeologisch rapport Archis3 ID 2047359100
Omschrijving
In opdracht van de gemeente Gouda heeft Archaeological Research & Consultancy (ARC bv) een
archeologische opgraving uitgevoerd bij de St. Janskerk te Gouda. De aanleiding van het onderzoek is
het voornemen tot het plaatsen van een urinoir tegen de noordmuur van de St. Jan. Hierbij wordt de
bodem tot ca. 1 meter diepte verstoord. Het gebied rond de St. Jan staat op de Archeologische
Basiskaart van Gouda aangegeven als een hoogwaardige locatie met een bijzondere waarde. Op de
Cultuurhistorische Hoofdstructuur Zuid-Holland (CHS) staat het deel rond de St. Jan aangegeven als
gebied met zeer grote kans op archeologische sporen. Het was dan ook noodzakelijk om voorafgaande
de plaatsing van het urinoir een archeologisch onderzoek te laten plaatsvinden.
Wanneer de eerste kerk op de plek waar nu de St. Jan staat is gebouwd, is onduidelijk. Van de
vermoedelijk oudste parochiekerk op deze plek zijn geen schriftelijke bronnen bewaard gebleven, maar
aangenomen mag worden dat deze in het begin van de 13e eeuw is gebouwd. Bij een grote stadsbrand
in 1361 ging deze kerk verloren. De hierna gebouwde kerk brandde tijdens de volgende grote
stadsbrand, in 1438, ook af. Het huidige gebouw van de St. Jan heeft hierna langzaam maar zeker zijn
vorm gekregen. Uit schriftelijke bronnen is bekend dat er rondom de kerk begravingen hebben
plaatsgevonden. Mogelijk hebben er kleine gebouwtjes tegen de kerk gestaan. Hier is echter niets van
bekend, aangezien de noordkant van de St. Jan niet goed zichtbaar is op historische kaarten.
De aangelegde werkput was ca. 8 m lang en 2 m breed (afb. 1.3). De bovengrond is met de graafmachine
voorzichtig verwijderd.
Gezien de geringe omvang van het archeologische onderzoek ter plaatse, blijven de resultaten enigszins
beperkt. Het korte onderzoek aan de noordkant van de St. Jan te Gouda heeft de volgende resultaten
opgeleverd. Tijdens de graafwerkzaamheden zijn in totaal negen skeletten aangetroffen, al dan niet
verstoord door latere graafactiviteiten. Het gaat om zeven volwassenen en twee kindbegravingen.
Naast de negen skeletten is er botmateriaal aangetroffen van minimaal 51 individuen. Het losse
botmateriaal is vermoedelijk ontstaan door verstoringen van de grond voor hernieuwde begravingen.
Een einddatum voor de begravingen, door een datering van het bovenste graf, is helaas niet met veel
zekerheid te bepalen. De 14C-datering van het bovenste graf is, als gevolg van een plateau in de 14Ccurve, erg ruim. Gekalibreerd kan de datering tussen 1437–1617 n. Chr. liggen. De datering kan
aangescherpt worden door een nader onderzoek naar het gevonden aardewerk en ander
vondstmateriaal. Na overleg met dhr. M. Groenendijk is besloten dat dit onderzoek door de
gemeentelijk archeoloog wordt uitgevoerd. Opvallend is het ontbreken van funderingen van mogelijke
bijgebouwtjes rondom de kerk. In de werkput is hiervan geen enkel spoor aangetroffen
archeologische opgraving uitgevoerd bij de St. Janskerk te Gouda. De aanleiding van het onderzoek is
het voornemen tot het plaatsen van een urinoir tegen de noordmuur van de St. Jan. Hierbij wordt de
bodem tot ca. 1 meter diepte verstoord. Het gebied rond de St. Jan staat op de Archeologische
Basiskaart van Gouda aangegeven als een hoogwaardige locatie met een bijzondere waarde. Op de
Cultuurhistorische Hoofdstructuur Zuid-Holland (CHS) staat het deel rond de St. Jan aangegeven als
gebied met zeer grote kans op archeologische sporen. Het was dan ook noodzakelijk om voorafgaande
de plaatsing van het urinoir een archeologisch onderzoek te laten plaatsvinden.
Wanneer de eerste kerk op de plek waar nu de St. Jan staat is gebouwd, is onduidelijk. Van de
vermoedelijk oudste parochiekerk op deze plek zijn geen schriftelijke bronnen bewaard gebleven, maar
aangenomen mag worden dat deze in het begin van de 13e eeuw is gebouwd. Bij een grote stadsbrand
in 1361 ging deze kerk verloren. De hierna gebouwde kerk brandde tijdens de volgende grote
stadsbrand, in 1438, ook af. Het huidige gebouw van de St. Jan heeft hierna langzaam maar zeker zijn
vorm gekregen. Uit schriftelijke bronnen is bekend dat er rondom de kerk begravingen hebben
plaatsgevonden. Mogelijk hebben er kleine gebouwtjes tegen de kerk gestaan. Hier is echter niets van
bekend, aangezien de noordkant van de St. Jan niet goed zichtbaar is op historische kaarten.
De aangelegde werkput was ca. 8 m lang en 2 m breed (afb. 1.3). De bovengrond is met de graafmachine
voorzichtig verwijderd.
Gezien de geringe omvang van het archeologische onderzoek ter plaatse, blijven de resultaten enigszins
beperkt. Het korte onderzoek aan de noordkant van de St. Jan te Gouda heeft de volgende resultaten
opgeleverd. Tijdens de graafwerkzaamheden zijn in totaal negen skeletten aangetroffen, al dan niet
verstoord door latere graafactiviteiten. Het gaat om zeven volwassenen en twee kindbegravingen.
Naast de negen skeletten is er botmateriaal aangetroffen van minimaal 51 individuen. Het losse
botmateriaal is vermoedelijk ontstaan door verstoringen van de grond voor hernieuwde begravingen.
Een einddatum voor de begravingen, door een datering van het bovenste graf, is helaas niet met veel
zekerheid te bepalen. De 14C-datering van het bovenste graf is, als gevolg van een plateau in de 14Ccurve, erg ruim. Gekalibreerd kan de datering tussen 1437–1617 n. Chr. liggen. De datering kan
aangescherpt worden door een nader onderzoek naar het gevonden aardewerk en ander
vondstmateriaal. Na overleg met dhr. M. Groenendijk is besloten dat dit onderzoek door de
gemeentelijk archeoloog wordt uitgevoerd. Opvallend is het ontbreken van funderingen van mogelijke
bijgebouwtjes rondom de kerk. In de werkput is hiervan geen enkel spoor aangetroffen
Datum publicatie
2005
Aanvullend type
Zaak in Archis
Heeft topologische relatie
Achter de Kerk
Periode
Geometrie
Steekwoorden
Identifier
gis-gouda-nl/V_ARCH_ONDERZOEK.129
- Collecties
- Archeologische rapporten Gouda