Archeologische rapporten Gouda

Collectie

Naam

nl Archeologische rapporten Gouda

Is onderdeel van

Archeologie

Identifier

https://n2t.net/ark:/60537/b3koZj

Bron

Kaarten en open data gemeente Gouda

Objecten

Geavanceerd zoeken

Archeologisch rapport Archis3 ID 2035695100

De komende jaren wordt op de locatie van de voormalige Brandweerkazerne in de gemeente Gouda een appartementencomplex ontwikkeld. Het terrein is gelegen in de Goudse binnenstad en heeft een hoge archeologische waarde. Met name voor het noordoostelijke deel van de Brandweerlocatie, dat grenst aan de Nieuwehaven, gold een hoge archeologische verwachting. Hier zouden zich de resten van de 15eeeuwse Clarissenkapel kunnen bevinden. Delftsche Schie projectregisseurs zag hier mogelijkheden om, indien daadwerkelijk aanwezig, de resten van deze kapel te incorporeren in de nieuwbouw. Dit initiatief gold als directe aanleiding tot het uitgevoerde inventariserend veldonderzoek door middel van een proefsleuf, dat in dit rapport centraal staat. Het onderzoek heeft de aanwezigheid van archeologische waarden op de onderzoekslocatie bevestigd, echter niet de aanwezigheid van de Clarissenkapel. Alhoewel diverse sporen van antropogene aard zijn aangetroffen wordt het trekken van conclusies bemoeilijkt door de beperkte omvang van de proefsleuf. De verschijnselen die werden aangetroffen betroffen 17e-eeuws muurwerk, een 18e-eeuws straatje en 17e- en 18e-eeuwse ophogingslagen welke een goed beeld gaven van de stratigrafie van het terrein (afbeelding 4) . In het onderstaande zullen deze verschijnselen afzonderlijk beschreven worden. Aanvullend Archeologisch onderzoek op de Brandweerlocatie heeft aangetoond dat deze locatie, geheel volgens de verwachting, een hoge archeologische waarde heeft. Het onderzoek heeft nieuwe inzichten verschaft in de ligging van de Clarissenkapel. Deze blijkt niet op het onderzochte terrein gelegen te hebben, maar hoogstwaarschijnlijk meer ten oosten of zuidoosten hiervan. Dit is in overeenstemming met de ligging van de kapel op de stadsplattegronden van Van Deventer (1560) en Braun en Hogenberg (1588). De afwezigheid van de kapel blijkt niet alleen uit het ontbreken van 15e-eeuwse muurresten in de werkput, maar eveneens doordat de oudste van de aangetroffen ophogingslagen dateren van omstreeks 1650, toen de muren van de kapel nog overeind stonden. Bovendien bevatten zowel de ophogingslagen als de puindeposities geen bakstenen die ouder zijn dan 17e-eeuws. Voor de 17e- en 18e-eeuwse bewoningsgeschiedenis van het terrein , alsmede de studie van de materiële cultuur, zijn de aangetroffen ophogingslagen van grote archeologische waarde. Het aanvullend archeologisch onderzoek op de Brandweerlocatie heeft de vraag in hoeverre deze locatie een hoge archeologische waarde heeft positief beantwoord De aard van het aanvullend archeologisch onderzoek, waarbij slechts een kleine proefsleuf gegraven is, maakt een verregaande interpretatie van de sporen niet mogelijk, maar biedt de mogelijkheid om gerichte vragen te formuleren voor vervolgonderzoek. Een definitief archeologisch onderzoek (DAO) op deze archeologisch waardevolle locatie is dan ook zeer wenselijk.
Archeologisch rapport Archis3 ID 2035768100

Naar aanleiding van de voorgenomen woningbouw en kantoorontwikkeling in het plangebied ‘Vlek D’ te Gouda zijn door ArcheoMedia BV, in opdracht van de gemeente Gouda, een bureauonderzoek en een verkennend archeologisch onderzoek verricht. Uit het onderzoek is gebleken dat: - het noordelijke deel van de onderzoekslocatie op de Archeologische Basiskaart van de gemeente Gouda deel uitmaakt van een gebied met een middelhoge archeologische verwachtingswaarde; - de polder Willens, waarbinnen de onderzoekslocatie is gelegen, één van de oudste ontginningen in de omgeving van Gouda is. De ontginning van het veen heeft hier vermoedelijk vóór het jaar 1100 plaatsgevonden; - de bodem van de locatie tot een diepte van ten minste 3 meter bestaat uit (bos/broek)veen. De bovenste 30 cm tot 1 meter hiervan is kleiig en bevat plaatselijk (recente) sporen van baksteen, aardewerk en bot; - in de boringen geen archeologische vondsten zijn aangetroffen die eerder te dateren zijn dan in de 18e / 19e eeuw; - zich binnen het onderzoeksterrein één interessante locatie bevindt die archeologische resten bevat. Het betreft Gouds stadsafval van eind 19e , begin 20e eeuw. Op grond van de onderzoeksresultaten wordt geconcludeerd dat: - de middelhoge archeologische verwachtingswaarde op de Archeologische Basiskaart niet bevestigd is; er zijn geen sporen aangetroffen van bewoning uit de ontginningsperiode; - op basis van kaartmateriaal een goede reconstructie is te maken van het oudste verkavelingspatroon van de polder; omstreeks het jaar 1910 een veenput gedempt is met stadsafval van de stad Gouda, waaronder zich in ieder geval productie-afval van de Goudse pijpmakers Van der Want en Goedewagen bevindt. Conclusie In de boringen zijn geen aanwijzingen gevonden voor de aanwezigheid van een laatmiddeleeuwse boerderij binnen het onderzoeksgebied. De vondst van één fragment kogelpot aardewerk aan het oppervlak is de enige aanwijzing voor mogelijk gebruik van de omgeving in de ontginningsperiode. Met name op grond van de eerder gedane vondsten ten oosten van de onderzoekslocatie (ADG projectnr. 9204), kan worden geconcludeerd dat de onderzoekslocatie wellicht deel uitmaakt van een oud ontginningslint, maar dat binnen de huidige locatie geen ontginningsboerderij heeft gelegen. Uit latere perioden is een vindplaats aangetroffen, die wordt gedateerd aan het eind van de 19e - begin 20e eeuw. Op grond van historische informatie en datering van het vondstmateriaal kan worden geconcludeerd dat hier omstreeks 1910 een veenplas is gedempt met stadsafval uit Gouda. Hiertussen bevindt zich in ieder geval productie-afval van de Goudse pijpmakers Van der Want en Goedewaagen. Aanbeveling In overleg met de gemeentelijk archeoloog, dhr. drs. M. Groenendijk, is op grond van de voorlopige resultaten van het booronderzoek besloten de met stadsafval gedempte veenplas nader te laten onderzoeken door de Archeologische Vereniging Golda. Daar de werkzaamheden ten behoeve van de bouw snel zullen plaatsvinden, is dit al gebeurd tijdens de voorliggende rapportage van het booronderzoek. Voor de resultaten van dat onderzoek wordt verwezen naar het Archeologisch Depot Gouda, projectnr. 0304. Eventuele nadere graafwerkzaamheden ten behoeve van het bouwrijp maken van het terrein kunnen ook door Golda, in samenwerking met de gemeentelijk archeoloog worden begeleid
Archeologisch rapport Archis3 ID 2040562100

Deze tekst is afkomstig uit de publicatie behorend bij zaakid.nr. 2124884100, : ArcheoMediarapport A06-252-I Verkennend archeologisch onderzoek Nieuwe Gouwe Oostzijde/Van Strijenstraat te Gouda. Bureauonderzoek en grondboringen op de locatie De Drie Notenboomen/Vergeer/GMF, door M. van Dasselaar, 2006, p. 8: “In 2003 is door de gemeente Gouda een deel van de nieuwbouwlocatie archeologisch onderzocht (zie bijlage 1:detailtekening met de opgraving van de gemeente Gouda in 2003 en de boorpuntenkaart uit 2006).1 Naast de resterende delen van wasserij De Drie Notenboomen zijn voornamelijk, houten structuren (bakken, goten) aangetroffen. Funderingsresten zijn weinig aangetroffen; vermoedelijk zijn deze bij de sloop grotendeels verwijderd. Niet uitgesloten kan worden dat op een dieper niveau nog meer resten van de 17e-eeuwse blekerij aanwezig zijn. Vermeldenswaardig is een opgegraven slootvulling, uit circa de 15e eeuw, waarin pottenbakkersafval is aangetroffen.2 Vanwege problemen met het grondwater is dit deel nog niet tot op volledige diepte onderzocht”. 1 Groenendijk 2004, basisrapportage is in voorbereiding. 2 Het betreft misbaksels van met name bakpannen van roodbakkend aardewerk (circa 15e eeuw). Pers.mededeling M. Groenendijk(Gemeente Gouda), J. van Dam (Archeologische Vereniging Gouda).
Archeologisch rapport Archis3 ID 2044491100

Naar aanleiding van de voorgenomen vervanging van de huidige kademuur langs een deel van de Houtmansgracht te Gouda, zijn door ArcheoMedia BV, in opdracht van de gemeente Gouda, een Bureauonderzoek en een Inventariserend Veldonderzoek, te weten een waarderend booronderzoek, uitgevoerd. Uit het onderzoek is gebleken dat: - de Blekerssingel, waarlangs de straat ‘Houtmansgracht’ loopt, deel uitmaakte van de verdedigingswerken rondom de middeleeuwse stad Gouda. Langs de gracht, die dateert uit het midden van de 14e eeuw, liep de stadsmuur, waarin binnen de onderzoekslocatie twee muurtorens opgenomen waren; - met behulp van de kadastrale projectie slechts de globale ligging van de muur en muurtorens te bepalen is, omdat geen gedetailleerde (kadastrale) afbeelding van de muur bestaat. Van de twee muurtorens met behulp van de kadastrale projectie wel de globale ligging bepaald is, maar onbekend is hoe ver ze uitsteken richting de gracht. Mogelijk zouden ze bij het slaan van de damwand geraakt kunnen worden; - het booronderzoek er op lijkt te wijzen dat in het grootste deel van het tracé de stadsmuur op een afstand van 2 tot 2,5 m uit de huidige kademuur ligt (hier stuitte de boor). Bij het uitgraven van het werktracé kunnen dus resten van de muur worden aangetroffen; - bij de Tiendewegspoort de stadsmuur wellicht onder de huidige kademuur ligt. Het historisch onderzoek (kadastrale projectie) en het booronderzoek geven hier geen eenduidig beeld. Op grond van de onderzoeksresultaten wordt het volgende geconcludeerd: - eventuele resten van de stadsmuur en muurtorens die in het werktracé worden aangetroffen, dienen behouden te blijven en te worden gedocumenteerd. Hiertoe is archeologische begeleiding van de graafwerkzaamheden afdoende; - bij het uitgraven van het werktracé worden vermoedelijk 17e tot 19e –-eeuwse afvallagen aangetroffen; - om te voorkomen dat de muurtorens door het slaan van de damwand worden beschadigd, dient vooraf de exacte positie te worden bepaald. Door het graven van een tweetal proefsleuven, voordat de damwand wordt geslagen, kan worden bepaald of de torens doorlopen onder de huidige kademuur en of daar bij het slaan van de damwand rekening mee dient te worden gehouden.
Archeologisch rapport Archis3 ID 2044937100

Naar aanleiding van de aanleg van de wijk Westergouwe te Gouda en Moordrecht heeft ArcheoMedia BV, in opdracht van gemeente Gouda een bureauonderzoek en een inventariserend veldonderzoek (karterend booronderzoek) verricht in twee deelgebieden binnen de nieuw aan te leggen wijk. Uit het onderzoek is gebleken dat: - de onderzoekslocatie op de Archeologische Basiskaart Gouda aangeduid staat als een gebied met een middelhoge (deelgebied Benschop-stroomgordel) tot hoge archeologische verwachting (deelgebied voormalige Moordrechtse Tiendeweg); - de bewoningsgeschiedenis van Westergouwe op grond van de ontginningsgeschiedenis van de omgeving in ieder geval teruggaat tot de 11e of 12e eeuw; - door turfwinning een groot deel van de middeleeuwse en oudere sporen is verdwenen; - de bebouwing langs de Moordrechtse Tiendeweg van de 17e tot 19e eeuw op oude kaarten is vastgelegd; met name de kadastrale kaart van omstreeks 1825 geeft een zeer gedetailleerd beeld. Op grond van de onderzoeksresultaten wordt geconcludeerd dat: - de middelhoge verwachting voor prehistorische vondsten op de Benschopstroomgordel vermoedelijk is waargemaakt. Er zijn 3 vindplaatsen aangetroffen; twee grote en één kleine houtskoolconcentratie; - ook de hoge verwachting voor laatmiddeleeuwse vondsten langs de voormalige Moordrechtse Tiendeweg bevestigd kan worden; archeologische resten van de voormalige Moordrechtse Tiendeweg zelf en de bebouwing erlangs zijn bewaard gebleven in de bodem van Westergouwe; - de geprojecteerde bebouwing van ca. 1825 goed correspondeert met de jongste aangetroffen archeologische resten; vermoedelijk zijn delen van funderingen of vloeren van deze boerderijen bewaard gebleven; - langs de voormalige Moordrechtse Tiendeweg twee concentraties van 10e- tot 13e-eeuws vondstmateriaal zijn aangetroffen, die mogelijk wijzen op de ligging van twee middeleeuwse vindplaatsen langs de Moordrechtse Tiendeweg; - nader booronderzoek dient plaats te vinden om tot een waardering van de aangetroffen vindplaatsen te komen; - ook in delen van het nog niet onderzochte gedeelte van Westergouwe gericht archeologisch veldonderzoek dient plaats te vinden.
Archeologisch rapport Archis3 ID 2046702100

Onderzoekskader De onderzoekslocatie is gelegen in de polder ‘het land van Thuyl’, ten westen van Gouda, tussen de Waddinxveense wetering en de Gouwe. De locatie beslaat in totaal een oppervlak van ongeveer vier hectare. Het gehele onderzoeksgebied valt binnen de gemeente Gouda. Op de Archeologische Basiskaart Gouda (ABK) maakt het gebied onderdeel uit van een locatie met middelhoge archeologische verwachting (ABK locatie 19), wat inhoud dat er voorafgaand aan de werkzaamheden archeologisch onderzoek dient plaats te vinden. Op de genoemde locatie ontwikkelt VOF Elzenhof een complex met recreatiewoningen. De bouw van deze woningen en de aanleg van een bij het complex behorende vijver verstoren, afhankelijk van de diepte van de ingrepen, potentieel aanwezige archeologische complexen Conclusies De onderzoekslocatie, gelegen binnen de polder ‘het land van Thuyl’, behoort tot de ontginning van een gebied aan beide zijden van de Gouwe, dat voor het eerst genoemd wordt in een oorkonde uit 1139. Voor de betreffende polder ontbreken tot nu toe archeologische gegevens. Wel is in 1996 een 12eeeuwse boerderij opgegraven in de polder Broekhuizen, ten zuiden van de onderzoekslocatie. Bij het uitgevoerde inventariserend veldonderzoek is geen materiaal aangetroffen dat van vóór de 17e eeuw dateert. Slechts enkele houtskoolfragmenten, aangetroffen in boring 003, zouden een mogelijke aanwijzing voor oudere bewoning kunnen vormen. Interessant is de kleine kleirug die is aangeboord op het weilandje ten noorden van het voormalige campingterrein. Vermoedelijk is deze kleirug een overblijfsel van een zijstroom van de Gouwe. Aanbevelingen Bij de sloop van boerderij ‘Stoofkade 9’ adviseren wij archeologisch en bouwhistorisch onderzoek uit te voeren. Vermoedelijk zijn onder de huidige boerderij resten aanwezig van een 17e-eeuwse (of oudere) voorganger. Uit het historisch onderzoek blijkt, dat op deze plaats vóór het begin van de 17e eeuw wellicht een molen heeft gestaan. Verder adviseren wij Archeologische Begeleiding bij drie delen van het uitgraven van de waterpartij (zie bijlage 6, nummer 1 t/m 3). Dit houdt in dat bij het uitgraven van de waterpartij op drie plaatsen wordt meegekeken door archeologen. 1: door het kleiruggetje tussen boring 018 en boring 019; 2: mogelijk 17e-/18e -eeuwse stortplaats rondom boring 007 en 3: ter plaatse van boring 003, met (weinig) houtskool in de top van het veen. Uitgangspunt hierbij is dat de werkzaamheden geen vertraging ondervinden, door archeologen de tijd te geven op een aantal locaties waarnemingen te verrichten (naar schatting 3x1 dag), terwijl elders doorgewerkt kan worden aan het graven van de waterpartij.
Archeologisch rapport Archis3 ID 2047359100

In opdracht van de gemeente Gouda heeft Archaeological Research & Consultancy (ARC bv) een archeologische opgraving uitgevoerd bij de St. Janskerk te Gouda. De aanleiding van het onderzoek is het voornemen tot het plaatsen van een urinoir tegen de noordmuur van de St. Jan. Hierbij wordt de bodem tot ca. 1 meter diepte verstoord. Het gebied rond de St. Jan staat op de Archeologische Basiskaart van Gouda aangegeven als een hoogwaardige locatie met een bijzondere waarde. Op de Cultuurhistorische Hoofdstructuur Zuid-Holland (CHS) staat het deel rond de St. Jan aangegeven als gebied met zeer grote kans op archeologische sporen. Het was dan ook noodzakelijk om voorafgaande de plaatsing van het urinoir een archeologisch onderzoek te laten plaatsvinden. Wanneer de eerste kerk op de plek waar nu de St. Jan staat is gebouwd, is onduidelijk. Van de vermoedelijk oudste parochiekerk op deze plek zijn geen schriftelijke bronnen bewaard gebleven, maar aangenomen mag worden dat deze in het begin van de 13e eeuw is gebouwd. Bij een grote stadsbrand in 1361 ging deze kerk verloren. De hierna gebouwde kerk brandde tijdens de volgende grote stadsbrand, in 1438, ook af. Het huidige gebouw van de St. Jan heeft hierna langzaam maar zeker zijn vorm gekregen. Uit schriftelijke bronnen is bekend dat er rondom de kerk begravingen hebben plaatsgevonden. Mogelijk hebben er kleine gebouwtjes tegen de kerk gestaan. Hier is echter niets van bekend, aangezien de noordkant van de St. Jan niet goed zichtbaar is op historische kaarten. De aangelegde werkput was ca. 8 m lang en 2 m breed (afb. 1.3). De bovengrond is met de graafmachine voorzichtig verwijderd. Gezien de geringe omvang van het archeologische onderzoek ter plaatse, blijven de resultaten enigszins beperkt. Het korte onderzoek aan de noordkant van de St. Jan te Gouda heeft de volgende resultaten opgeleverd. Tijdens de graafwerkzaamheden zijn in totaal negen skeletten aangetroffen, al dan niet verstoord door latere graafactiviteiten. Het gaat om zeven volwassenen en twee kindbegravingen. Naast de negen skeletten is er botmateriaal aangetroffen van minimaal 51 individuen. Het losse botmateriaal is vermoedelijk ontstaan door verstoringen van de grond voor hernieuwde begravingen. Een einddatum voor de begravingen, door een datering van het bovenste graf, is helaas niet met veel zekerheid te bepalen. De 14C-datering van het bovenste graf is, als gevolg van een plateau in de 14Ccurve, erg ruim. Gekalibreerd kan de datering tussen 1437–1617 n. Chr. liggen. De datering kan aangescherpt worden door een nader onderzoek naar het gevonden aardewerk en ander vondstmateriaal. Na overleg met dhr. M. Groenendijk is besloten dat dit onderzoek door de gemeentelijk archeoloog wordt uitgevoerd. Opvallend is het ontbreken van funderingen van mogelijke bijgebouwtjes rondom de kerk. In de werkput is hiervan geen enkel spoor aangetroffen
Archeologisch rapport Archis3 ID 2048882100

In juni 2004 zijn door Archeomedia BV. archeologische resten onderzocht, welke tijdens restauratiewerkzaamheden aan de Jeruzalemkapel te Gouda aan het licht waren gekomen. De onderzoekslocatie is gelegen in het centrum van Gouda, direct oosten van de St. Janskerk. Blijkens eerder uitgevoerd archeologisch onderzoek werd de betreffende locatie reeds vroeg in de Goudse stadsgeschiedenis bewoond. In de 15e en 16e eeuw werden vervolgens een kloostercomplex en een Jeruzalemkapel op deze plek gebouwd. In de 18e eeuw werd het rechthoekige noordelijk deel van de Jeruzalemkapel vervangen door een woonhuis. Dit woonhuis strekte zich ook ten oosten van de kapel, dus ter plaatse van de onderzoekslocatie, uit. Tijdens het onderzoek werd een kleine kelder vrij gegraven, waarbij in totaal zes sporen werden gedefinieerd. Uit een projectie van de aangetroffen sporen blijkt dat de kelder en bovenliggende binnenmuur (spoor 5) onderdeel hebben gevormd van het bovengenoemde 18e-eeuwse woonhuis. Waarschijnlijk werd deze kelder gebruikt als voorraad- of beerkelder. In de keldervulling, bestaande uit puin en ijzerslakken, zijn verschillende fragmenten aardewerk en kleipijp aangetroffen, die de buitengebruikstelling van de structuur in de tweede helft van de 19e of begin van de 20e eeuw plaatsen. Verder werd een muur aangetroffen die, gezien de oversnijding door de kelder, vóór de 18e eeuw gedateerd kan worden. Tot welke structuur deze muur heeft behoord blijft echter onduidelijk. Mogelijk kan gedacht worden aan de kloostergang of het huis dat de Jeruzalemkapel vooraf ging. Na het onderzoek is in overleg met de gemeentelijk archeoloog besloten het keldertje niet zichtbaar te maken in de betreffende ruimte. Het keldergewelf is deels verwijderd ten behoeve van de aanleg van een betonvloer.
Archeologisch rapport Archis3 ID 2049749100

Samenva ng Er wordt op dit moment gewerkt aan plannen voor het aanleggen van een nieuwe randweg aan de zuidwestzijde van Gouda, de Zuidwestelijke Randweg (ZWR). De geplande weg loopt door de polders ‘Middelblok’ en ‘Veerstalblok’, gedeeltelijk binnen de gemeente Gouda en gedeeltelijk binnen Gouderak (gemeente Ouderkerk). Voor dit plan is een Milieu Eﬀect Rapportage vereist. Uitgangspunt is dat het plangebied in het kader van de MER archeologisch geïnventariseerd wordt. Dit archeologische onderzoek bestaat enerzijds uit Bureauonderzoek en anderzijds uit Inventariserend Veldonderzoek (IVO), door middel van grondboringen. Het Bureauonderzoek inventariseert de bekende historische en archeologische gegevens en verwach ngen voor het gehele gebied ten zuiden van de IJssel, waar de weg door heen komt te liggen. Daar er een aantal tracévarianten bestaat, is er voor gekozen om deze mogelijke tracés te onderzoeken door middel van een karterend booronderzoek, om mede op basis van deze archeologische onderzoeksresultaten een voorkeurstracé te kunnen bepalen. In een later stadium kan bekeken worden op welke plaatsen daadwerkelijk bodemverstorende werkzaamheden verricht worden en welke aanvullende archeologische onderzoeken eventueel noodzakelijk zijn. Hiertoe hee de Projectgroep ZWR opdracht verleend aan ArcheoMedia BV voor het uitvoeren van een Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek (tezamen een ‘verkennend archeologisch onderzoek’). In opdracht van het bevoegd gezag is ten behoeve van het verkennend archeologisch onderzoek een Programma van Eisen (PvE) opgesteld door drs W.K. Vos, Hazenberg Archeologie BV (zie bijlage 6). Binnen de gemeente Gouda is het bevoegd gezag voor archeologie de gemeente zelf, in deze de gemeentelijk archeoloog. In Gouderak is het bevoegd gezag de provincie Zuid-Holland, in deze de provinciaal archeoloog. Het Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek zijn uitgevoerd in juli 2004. Conclusie Uit het Bureauonderzoek blijkt dat de oevers van de Hollandsche IJssel mogelijk reeds vanaf de Romeinse Tijd bewoond zijn geweest. Zeker is dat vanaf de 11e of 12e eeuw, toen de Krimpenerwaard ontgonnen werd, de middeleeuwse bewoning van het gebied vlak achter de Gouderaksedijk geconcentreerd was. Van de Romeinse periode zijn nog geen vondsten bekend. Wel is langs het Goudse deel van de Gouderaksedijk in het afgelopen jaar een aantal middeleeuwse vindplaatsen bekend geworden. Uit bestudering van de kaart van Van Deventer blijkt, dat de bebouwing langs de Gouderaksedijk in de 16e eeuw al dicht naast elkaar gelegen was. Vermoedelijk zijn enkele van deze boerderijen directe opvolgers van de vroegste ontginningsboerderijen. Op de kadastrale kaart van 1832 is deze middeleeuwse structuur nog zeer goed herkenbaar. Het Bureauonderzoek onderscheidt een aantal structuren met een hoge archeologische waarde of verwach ng; achtereenvolgens zijn het: · de kleiruggetjes, die zijn afgezet vanuit de IJssel · de bebouwde strook langs de Gouderaksedijk. Een aantal elementen hieruit zijn: - de laatmiddeleeuwse vindplaats Gouderaksedijk 131 - de voormalige herenboerderij IJsseloord - de overige van oorsprong middeleeuwse boerderijen langs de IJssel - de Veerstalblokboezem · het dijklichaam van de IJsseldijk In het Inventariserend Veldonderzoek zijn drie nieuwe mogelijke vindplaatsen bekend geworden. De eerste betre een mogelijk laatmiddeleeuwse vindplaats, te weten de houtskoolconcentra e rondom boring 019. De tweede vindplaats betre een laag met baksteenpuin en houtskool (boring 059) op een loca e waar door Van Deventer een boerderij wordt getekend. De derde vindplaats betre de loca e van een steenbakkerij (daterend uit de Nieuwe Tijd). Op een aantal percelen mocht nog niet geboord worden, of kon er in verband met de ligging van kabels en leidingen niet geboord worden. Over deze loca es is nog geen informa e bekend. Aanbeveling Op grond van het uitgevoerde onderzoek kan een aantal aandachtspunten worden aangewezen, ona ankelijk van de deﬁni eve tracékeuze. In alle tracévarianten wordt de kleirug ten zuiden van de rioolwaterzuivering doorsneden. Hoewel hier nu met een tweetal boringen geen archeologische indicatoren zijn aangetroﬀen (boring 065 en 066), hee het gebiedje rondom deze kleirug nog een redelijk hoge archeologische verwach ngswaarde, evenals de kleirug ten westen van het oude Beijersche Wegje. Het deﬁni eve tracé dient hier nog door middel van waarderend booronderzoek A04-331-z Verkennend archeologisch onderzoek Gouda Zuidwestelijke Randweg - 19 - onderzocht te worden. Ook een aantal van de percelen, waar jdens het karterend onderzoek nog niet mocht worden geboord, dient nog onderzocht te worden. Het tweede aandachtspunt is de Gouderaksedijk en de bebouwing daarlangs. Ona ankelijk van waar de weg uiteindelijk de dijk zal passeren, is archeologisch onderzoek naar de opbouw van het dijklichaam gewenst, als dit door de wegwerkzaamheden doorgraven zou worden. Informa e over de opbouw en ouderdom van de dijk kan belangrijke gegevens over de bedijkingsgeschiedenis van de Krimpenerwaard opleveren. Ook zal overal langs de dijk rekening moeten worden gehouden met de bebouwing die langs de dijk hee gestaan. Sinds de ontginning in de 11e à 12e eeuw, hee er een bewoningslint van boerderijen langs de Hollandsche IJssel gelegen. Vanaf die jd is hee er con nu bewoning langs de dijk gelegen. Aanleg van de weg zal vrijwel niet mogelijk zijn, zonder dat een of meerdere van deze, oorspronkelijk tenminste uit de 16e–eeuw daterende boerderijen verstoord worden. Nader booronderzoek kan uitwijzen of hier ook al laatmiddeleeuwse vindplaatsen naast of onder deze boerderijen liggen. Behalve de eﬀecten die voor alledrie de tracévarianten gelden, zijn er voor de drie tracés ook enkele speciﬁeke eﬀecten aan te geven. Hieronder wordt een vergelijking gemaakt tussen de eﬀecten van de drie tracés. Tracé 3 en 7: Het buitendijkse deel van tracé 3 is archeologisch gezien te prefereren boven de bocht die tracé 7 maakt door het binnendijkse deel van de Krimpenerwaard. De archeologische verwach ng van het buitendijkse tracé is laag, terwijl bij tracé 7 de IJsseldijk en daarachter gelegen bebouwing wordt doorsneden. Bij tracé 7 wordt tevens een aanslui ng gemaakt op het Oude Beijersche Wegje, hetgeen een extra verstoring oplevert. Vanaf het punt dat door tracé 3 de IJsseldijk wordt overgestoken, volgen tracé 3 en 7 vrijwel hetzelfde traject. Voor beide tracés geldt dat vanaf dat punt de bebouwing in ieder geval een aantal van oorsprong tenminste 16e -eeuwse boerderijplaatsen doorsnijdt en ook de uitwatering van de Veerstalblokboezem. Tracé 5 Dit tracé passeert de IJsseldijk oostelijker dan tracé 3 en 7. Ook hier verstoort de weg een aantal van de boerderijen waaronder middeleeuwse voorlopers kunnen liggen. Met name de aanleg van een rotonde net achter de IJsseldijk, met afri en naar de dijk, verstoort een rela ef groot stuk van het bebouwingslint. De oostelijke a akking die naar de dijk loopt, is gepland over de bekende laatmiddeleeuwse vindplaats naast Gouderaksedijk 131. Voordeel van dit tracé is dat de Veerstalblokboezem niet verstoord wordt door de aanleg van de Zuidwestelijk Rondweg. De gevolgen voor de archeologie van de drie tracés, zijn zodanig verschillend dat moeilijk een voorkeurstracé kan worden aangegeven. Voor een inscha ng van de kosten voor archeologisch onderzoek van de drie varianten zijn de plannen nog niet in voldoende detail bekend. Ook de kosten van het uit te voeren archeologisch onderzoek leveren dus geen argument op voor een keuze. Voor alle tracés dient er echter rekening A04-331-z Verkennend archeologisch onderzoek Gouda Zuidwestelijke Randweg - 20 - te worden gehouden, dát er kosten voor opgraving van de te verstoren archeologische waarden dienen te worden gemaakt.
Archeologisch rapport Archis3 ID 2051092100

Uit het bureauonderzoek blijkt dat in het plangebied archeologische resten aangetroffen kunnen worden vanaf het begin van de 11e eeuw na Chr., het begin van de veenontginningen. Deze verwachting is gebaseerd op de ligging aan de Eerste Moordrechtse Tiendeweg, een kade uit de ontginningsperiode. Op de nabijgelegen locaties aan de Tweede Moordrechtse Tiendeweg zijn archeologische resten uit de 12e en 13e eeuw aangetroffen. Op de 16e tot 19e-eeuwse kaarten is geen bebouwing op de onderzoekslocatie aanwezig. Wel staat op deze kaarten de Mallemolen afgebeeld, die vanaf de 15e eeuw juist ten westen van de onderzoekslocatie is gelegen. Het booronderzoek maakt duidelijk dat van eventueel aanwezige archeologische sporen weinig tot niets ongestoord in de bodem bewaard is gebleven. Slechts op een klein deel van de onderzoekslocatie is een oorspronkelijk bodemprofiel aanwezig. Het terrein is opgehoogd met puin, vermoedelijk voorafgaand aan de bouw van de flats aan het Uiverplein. In de boringen zijn alleen archeologische indicatoren aangetroffen met een datering uit de periode 18e -20e eeuw. Op de onderzoekslocatie zijn derhalve geen archeologische waarden aangetoond. Aanbeveling: De resultaten van de bureaustudie en het inventariserend veldonderzoek geven geen aanleiding tot aanpassingen in de voorgenomen nieuwbouwplannen. Archeologisch vervolgonderzoek is op deze locatie niet noodzakelijk.
Archeologisch rapport Archis3 ID 2051368100

Samenva ng Aanleiding tot het onderzoek In de periode augustus tot oktober 2004 hee ArcheoMedia BV, in opdracht van de gemeente Gouda, een opgraving en archeologische begeleiding verricht aan de Gouderaksedijk te Gouda. Binnen het plangebied Gouderaksedijk is door de gemeente Gouda een nieuwe riolering aangelegd. Het tracé hiervan en de pomppu en binnen dit tracé, zijn voorafgaand aan de aanleg archeologisch in kaart gebracht door middel van een bureauonderzoek en karterend booronderzoek (ArcheoMedia rapport A04-052-z). De resultaten van dit verkennend archeologisch onderzoek zijn aanleiding geweest om een deel van de aan te leggen riolering en een aantal pomppu en archeologisch op te graven. Een ander deel van de werkzaamheden is archeologisch begeleid. Op grond van de resultaten van het verkennend archeologisch onderzoek is een Programma van Eisen (PvE) voor dit onderzoek opgesteld door Hazenberg Archeologie BV, in opdracht van gemeente Gouda.1 Archeologische verwach ng De hoge archeologische verwach ng die op de Archeologische Basiskaart Gouda staat aangegeven, gebaseerd op ligging aan de IJssel, is door het booronderzoek beves gd. Vermoedelijk is op drie plaatsen sprake geweest van laatmiddeleeuwse bewoning. Directe aanwijzingen voor Romeinse of vroegmiddeleeuwse bewoning zijn in het verkennend onderzoek niet aangetoond. Door middel van projec e van de stadspla egrond van Gouda (Van Deventer 1562) op de huidige kadastrale ondergrond van het onderzoeksgebied (a eelding 5a) is te zien waar aan het einde van de 16e eeuw de bebouwing langs de Gouderaksedijk gelegen was. De kaart van Van Deventer is goed te gebruiken als basis voor een projec e. Beter nog is de projec e van de huidige kadastrale kaart op de eerste kadastrale kaart van het gebied, van omstreeks 1832 (a eelding 5b). Onderzoeksmethoden Er zijn zowel delen van het riooltracé als pomppu en archeologisch begeleid of opgegraven. Zie a eelding 6 en bijlage 2 voor de ligging van de werkpu en. Archeologisch begeleide delen van het tracé variëren in breedte van 20 tot 50 cm. De pomppu en hebben globaal gezien afme ngen van 2 x 2 x 2 meter. Conclusie De opgravingen van een aantal werkpu en en archeologische begeleiding van de aanleg van riolering langs de Gouderaksedijk hee de vroegste archeologische sporen opgeleverd die tot nu toe in Gouda zijn aangetroﬀen. Voor het eerst zijn in Gouda sporen uit de Romeinse jd aangetoond. Of dit sporen van bewoning zijn, of dat er gedacht moet worden aan andersoor ge ac viteiten, is op grond van dit zeer beperkte onderzoek nog niet te zeggen. De vondst van de paaltjes en aardewerkfragmenten uit de Romeinse jd, hoe beperkt van omvang ook, mag zonder meer van groot belang worden genoemd voor de archeologie van Gouda en de Krimpenerwaard. Ook zijn we meer te weten gekomen over de ouderdom van de rivier de Hollandsche IJssel. Verder is op een tweetal plaatsen menselijke ac viteit aangetoond uit circa 12e -13e eeuw. Een van deze huisplaatsen ligt exact op de Romeinse vindplaats. Bewoning langs de Hollandsche IJssel in deze periode werd wel vermoed, maar is nu ook archeologisch aangetoond. Aanbeveling Twee plaatsen met een hoge archeologische waarde, respec evelijk de vindplaatsen nabij Gouderaksedijk 73 en Gouderaksedijk 131, komen in aanmerking om te worden opgenomen als ‘hoogwaardige loca e’ op de Archeologische Basiskaart Gouda.
Archeologisch rapport Archis3 ID 2052226100

Naar aanleiding van de voorgenomen bouw van vijf appartementen, drie garages en een vrijstaande woning op de locatie Wilhelminastraat 46-50 is, in opdracht van BV Bouw- en aannemingsbedrijf Van Willigen, een bureauonderzoek uitgevoerd. Uit het onderzoek is gebleken dat: - De locatie een hoge archeologische verwachtingswaarde heeft, in verband met de ligging in de Goudse binnenstad; - De locatie tenminste gebouwd is geweest vanaf ca. het midden van de 14e eeuw; - Niet is aan te geven of er voor die tijd pre-stedelijke bebouwing op de locatie heeft gestaan; - Met behulp van de kadastrale projectie blijkt dat de huidige bebouwing grotendeels samenvalt me de bebouwing van 1832; - Dezelfde perceelsindeling al vanaf de eerste bewoningsfase in gebruik is geweest. Op grond van de onderzoeksresultaten wordt het volgende geconcludeerd; - De verstoring van het bodemarchief wordt zoveel als mogelijk beperkt door het nemen van een aantal maatregelen; 1. Door de gekozen constructiemethode hoeft voor de aanleg van de vloer niet dieper te worden gegraven dan ca. 40 cm. 2. Kabels en leidingen worden niet dieper ingegraven dan de onderkant van de vloer. 3. De nieuwe funderingspalen worden buiten de oude perceelsgrenzen geplaatst, zodat de oude funderingen niet verstoord worden. - Bij het uitgraven van de ruimte voor de vloer zullen vermoedelijk binnenmuren en vloertjes worden aangetroffen, daterend uit de 17e-19e eeuw. -De archeologische waarde van deze resten zijn niet zo hoog, dat voorafgaand aan de bouw archeologisch onderzoek dient plaats te vinden.
Archeologisch rapport Archis3 ID 2054292100

In opdracht van Middelwatering Administratie B.V., heeft ArcheoMedia BV een bureauonderzoek en een inventariserend veldonderzoek te weten een karterend booronderzoek verricht op de locatie 2e Moordrechtse tiendweg 4/4a te Gouda. Uit het onderzoek is gebleken dat: - de onderzoekslocatie op de Archeologische Monumentenkaart geen onderdeel uitmaakt van een gebied met een vastgestelde archeologische waarde; - de onderzoekslocatie op de ABK Gouda staat aangeduid als een gebied met een hoge archeologische verwachting; - de ondergrond op de locatie uit veen bestaat; - de bewoningsgeschiedenis van de polder Broek in ieder geval teruggaat tot 1377; - het karterend booronderzoek geen archeologische vindplaats heeft aangetoond. Op grond van de onderzoeksresultaten wordt geconcludeerd dat: - de hoge archeologische verwachting op de ABK Gouda niet is bevestigd; - de onderzoeksresultaten geen belemmering vormen voor de voorgenomen werkzaamheden; - een archeologisch vervolgonderzoek niet noodzakelijk wordt geacht.
Archeologisch rapport Archis3 ID 2054308100

1. In opdracht van Middelwatering Administra e B.V., hee ArcheoMedia BV een bureauonderzoek en een inventariserend veldonderzoek, te weten een karterend booronderzoek verricht op de loca e Bodegraafsestraatweg 143/145 te Gouda. Uit het onderzoek is gebleken dat: - de onderzoeksloca e volgens de ABK Gouda een middelhoge archeologische verwach ng hee . Deze verwach ng is gebaseerd op de ligging langs een stelsel van kades en weteringen, waarlangs in het verleden vaak bebouwing stond; - de ondergrond op de loca e uit veen bestaat; daarop bevindt zich een kleilaag, waarvan de oorspronkelijke dikte door latere verstoringen niet meer bepaald kan worden; - het karterend booronderzoek een houtskoolhoudende veenlaag hee aangetoond op een diepte van gemiddeld 2,5 meter onder het maaiveld; - de datering van de houtskoolhoudende laag circa 2450 voor Chr. is; - geen botanische indicatoren zijn aangetroﬀen die wijzen op een antropogene oorzaak van de houtskoolhoudende laag. Op grond van de onderzoeksresultaten wordt geconcludeerd dat: - de middelhoge archeologische verwach ng op de ABK Gouda in verband met middeleeuwse bewoning niet beves gd is; - de houtskoolhoudende veenlaag vermoedelijk ontstaan is onder natuurlijke omstandigheden. - de resultaten van het bureauonderzoek en het inventariserend veldonderzoek geen aanleiding geven tot aanpassingen in de voorgenomen plannen voor de nieuwbouw op de loca e Bodegraafsestraatweg 143/145.
Archeologisch rapport Archis3 ID 2054373100

Naar aanleiding van de aanleg van riolering in de Vlamingstraat te Gouda heeft ArcheoMedia BV, in opdracht van IDDS BV, een bureauonderzoek en een inventariserend veldonderzoek verricht, te weten de archeologische begeleiding van milieukundige grondboringen. Uit het onderzoek is gebleken dat: - de onderzoekslocatie op de Archeologische Basiskaart Gouda aangeduid staat als onderdeel van een hoogwaardige locatie, de Goudse binnenstad; - de Vlamingstraat is aangelegd op een perceel dat de verkavelingsrichting van de ontginning van de westzijde van de Gouwe volgt; - over eventuele bebouwing van dit perceel, voorafgaand aan de aanleg van de straat, geen informatie bestaat; - de bewoningsgeschiedenis van de Vlamingstraat ieder geval teruggaat tot het midden van de 14e eeuw, de periode waarin de stadsbuitengracht werd gegraven; - de ondergrond op de locatie tot grote diepte uit verschillende lagen ophoogzand bestaat, zonder dat daarin duidelijke straatniveaus zijn te herkennen; - zich op circa 1,8 meter onder het huidige straatniveau wel een oud straat- of puinniveau bevindt. Op grond van de onderzoeksresultaten wordt geconcludeerd dat: - de aanleg van de riolering dit niveau niet zal verstoren, aangezien de riolering op circa 1,50 meter diep wordt aangelegd; - de gemeentelijk archeoloog heeft aangegeven dat daarom een beperkte archeologische begeleiding van de werkzaamheden voldoende wordt geacht.
Archeologisch rapport Archis3 ID 2056658100

Jaren na de uitvoering van de opgraving en archeologische begeleiding is de rapportage van het onderzoek in de kelder van Oosthaven 19 afgerond. Het rapport heeft lang op zich laten wachten, maar nu het einde van het opgravingsbedrijf ArcheoMedia in zicht is, worden de resultaten van de uitwerking van de vondsten alsnog gerapporteerd. Het merendeel van de vondsten is beschreven door de vrijwilligers van de Archeologische Vereniging Golda. Ondanks het zeer kleine oppervlak van de opgraving is er bij het uitgraven van het zwembad en de technische ruimte onder Oosthaven 19 een schat aan archeologische sporen en vondsten aangetroffen. De oudste vondsten dateren uit de 14e eeuw en uit boringen blijkt dat er onder het zwembad en de ´technische ruimte´nog een dik pakket met oudere stedelijke ophooglagen (vanaf circa de 13e eeuw) ligt. De vondst van een 17e-eeuwse beerkelder, een (begin) 18e-eeuwse waterkelder, en vermoedelijk een eveneens 18e-eeuwse beerput zijn bijzondere archeologische vondsten voor de stad Gouda, waar tot voor de opgraving in 2004 nog maar weinig beerputten gevonden waren.23 Nadien zijn ook bij de grote opgraving op het Bolwerk en bijvoorbeeld bij Oosthaven 8 en Oosthaven 14 beerkelders gevonden. Beerkelders en (ovale) beerputten komen dus wel degelijk voor in Gouda. De bakstenen ronde beerputten met een koepelvormige afsluiting, die we uit andere steden kennen, zijn in Gouda nog niet aangetroffen. Beerput S23 is extra bijzonder omdat dit een van de weinige beerputten (een beerkelder) is, met een (rijke) intacte 17e-eeuwse vulling. Mogelijk is deze beerput vervangen door de ovale put S21 en is de oude put S23 daarna niet geleegd. In tegenstelling tot de beerkelders van Oosthaven 8 en Oosthaven 14 heeft de latere ovale beerput S22 niet in verbinding gestaan met de gracht. Doordat de beerkelders van Oosthaven 8 en 14 door middel van gemetselde riolen in verbinding stonden met de gracht achter het huis en met de Haven voor het huis konden deze automatisch schoongespoeld worden. Door het systeem van het ´schuren van de grachten´ kon in Gouda het grachtenwater ververst worden.24 In het geval van de (Oost-)Haven lijken dus ook een aantal beerkelders rechtstreeks op dit ‘schuur’-systeem te zijn aangesloten.
Archeologisch rapport Archis3 ID 2067617100

Op basis van het uitgevoerde bureauonderzoek kan gesteld worden dat het onderzoeksgebied onderdeel vormt van het westelijk veengebied. De veenmoerassen werden ontwaterd door de Gouwe, een lokaal riviertje, dat in de Hollandse IJssel uitmondde. Op deze locatie ontstond in 1143 de stad Gouda. De onderzoekslocatie zelf was pas in de tweede helft van de 13e eeuw middels het graven van sloten in gebruik genomen als landbouwgrond. Halverwege de 16e eeuw werd volgend ten behoeve van de afwatering een verbindingswetering met een vermoedelijk 16e -eeuws sluizencomplex, het Moordrechtse Verlaat, aangelegd. Aan het begin van de 17e eeuw verschenen binnen het onderzoeksgebied ook huizen. In 1935 werd het sluizencomplex afgebroken en de wetering gedempt. Tijdens het booronderzoek kon vastgesteld worden dat de top van het ongestoorde veenpakket, eenheid 1, zich op een diepte van 3,46-4,06 m –NAP bevindt d.w.z. 2,5-3m –mv. Op het veen bevindt zich een ca. 0,8-1 m dik ophogingspakket dat aan de onderzijde bestaat uit een relatief ‘schone’, laag verspit veen, eenheid 3. De exacte datering van dit ophogingspakket kan vanwege het vrijwel ontbreken van vondstmateriaal niet bepaald worden. Gezien het ‘schone’ karakter van de ophoging zou verondersteld kunnen worden dat de ophoging is aangebracht bij de ingebruikname van de locatie in de tweede helft van de 13e eeuw. De venige bovenzijde betreft dan mogelijk grond die vrijkwam bij het graven van de sloten ten behoeve van de afwatering van het gebied. Direct op het ophogingspakket bevindt zich de tot meer dan 2m dikke bouwvoor, eenheid 5. Gezien de datering van het in de laag aangetroffen vondstmateriaal bestaat deze uit, vermoedelijk tijdens de recente sloopactiviteiten, omgezette en verrommelde 17e -eeuwse en latere ophogingen. Plaatselijk zijn mogelijk nog wel restanten van deze 17e -eeuwse en latere ophogingen bewaard gebleven. Eenheid 4 bij boring 9 zou als zodanig opgevat kunnen worden. Bij het boren is verder gebleken dat op veel locaties sprake is van de aanwezigheid van ondoordringbaar materiaal, mogelijk bestaand uit (restanten van) muurwerk. Dit heeft aan dat op de locatie zeer waarschijnlijk nog meer sprake is van muren en/of funderingen behorend bij de Moordrechtse Verlaat en/of de post-Middeleeuwse bebouwing. Advies: Tijdens het booronderzoek op de locatie ‘Muroplast’ te Gouda is een op het veen gelegen ophogingspakket aangetroffen dat vermoedelijk de ingebruikname van het terrein in de 13e eeuw markeert. Verder zijn zeer waarschijnlijk restanten van muurwerk aangeboord die deel uitmaken van de Moordrechtse Verlaat en/of de post-Middeleeuwse ophogingen lijken evenwel grotendeels verstoord en opgenomen te zijn in de huidige bouwvoor. Gezien de aan de locatie toegekende archeologische waarde, in samenhang met de aard en omvang van de voorgenomen ontwikkeling, wordt aanbevolen aanvullend archeologisch onderzoek in de vorm van proefsleuven uit te voeren. Dir aanvullend onderzoek dient gericht te zijn op het vaststellen van de exacte ouderdom van het laatmiddeleeuwse ophogingspakket, de aanwezigheid van eventueel vanuit dit pakket ingegraven bewoningssporen en het verkrijgen van meer informatie over de aard, omvang en datering van de aanwezige bebouwingssporen, waaronder die van het Moordrechtse Verlaat.
Archeologisch rapport Archis3 ID 2068898100

Naar aanleiding van de aanleg van een sportcomplex in de Broekpolder te Gouda heeft ArcheoMedia BV, in opdracht van gemeente Gouda, een bureauonderzoek verricht. Het bureauonderzoek zal worden uitgevoerd voor de gehele voormalige Broekpolder. Aan de hand van de resultaten van het bureauonderzoek kan een Programma van Eisen worden opgesteld voor inventariserend veldonderzoek in de Broekpolder of een deel daarvan. Op basis van het bureauonderzoek wordt geconcludeerd dat: - de ondergrond op de onderzoekslocatie uit veen bestaat; - de archeologische vondsten in de directe omgeving van de Broekpolder teruggaan tot in de late Middeleeuwen. Uit de ruimere omgeving zijn ook vondsten uit de Romeinse tijd bekend; - de onderzoekslocatie deel uitmaakt van ABK-locatie 11 en 19; - de onderzoekslocatie een middelhoge tot hoge archeologische verwachting heeft; - de bodemkaart aangeeft dat in de Broekpolder petgaten zijn gegraven. Aanbevolen wordt om: - bij het opstellen van een Programma van Eisen voor verkennend archeologisch onderzoek aan de volgende punten aandacht te besteden: • De natuurlijke bodemopbouw en het voorkomen van ‘petgaten’; • De loop van een zijtakje van de Gouwe in het noordelijk deel van de Broekpolder; • Laatmiddeleeuwse bebouwing langs de Moordrechtse Tiendeweg; • Latere bebouwing langs de voormalige Uitweg, Broekweg en Moordrechtse Veenweg; - een AHN-analyse te maken om een eventuele oude verkaveling onder de huidige verkaveling te traceren.
Archeologisch rapport Archis3 ID 2069294100

Langs de Tweede Moordrechtse Tiendeweg werden ter plekke van de huisnummers 7 en 9 respectievelijk een booronderzoek en een archeologische begeleiding uitgevoerd. Het booronderzoek bij huisnummer 7 leverde slechts enkele recente archeologische vondsten op uit de bouwvoor. Er werden geen archeologische lagen of structuren aangetroffen. Er zijn drie boringen verricht. Boringen 1 en 3 zijn tot een diepte van twee meter uitgevoerd, boring 2 tot een diepte van 4 meter. Uit veiligheidsoverwegingen -de bodem was immers mogelijk vervuild -zijn geen monsters genomen. De bodemopbouw was eenvoudig. Onder de bouwvoor met een dikte van 30 centimeter, werd tot op een diepte van 4 meter slechts veen aangetroffen. Archeologische indicatoren, welke in de boringen werden aangetroffen zijn industrieel aardewerk, een kleipijp en recente baksteenfragmenten, daterend uit de 19e of 20e eeuw. Bij de sanering van het oostelijke perceel van huisnummer 9 werden uit een ophooglaag enkele vondsten geborgen, welke uit de 17e tot 19e eeuw stammen. Uit historisch onderzoek blijkt dat het perceel pas omstreeks 1900 werd bebouwd. Aanwijzingen voor eerdere bewoning zijn niet aangetroffen. Onderzoek van het westelijke perceel leverde meer vondsten op. Onder de bouwvoor werden verschillende sporen vastgesteld, waarvan enkele exemplaren dierbegravingen bevatten. Door omstandigheden zijn deze sporen echter niet nader onderzocht. Het aangetroffen aardewerk bevond zich in de bouwvoor en in de op het veen gelegen kleilaag. Opvallend is het relatief grote aantal fragmenten laatmiddeleeuws aardewerk. Op basis van deze vondsten kan wellicht gesuggereerd worden dat in de nabije omgeving in de late middeleeuwen bewoning heeft plaatsgevonden. Mogelijk betreft het in dat geval de opvolger van de in 1996 opgegraven 12e -eeuwse boerderij, gelegen enkele honderden meters ten zuiden van de onderzoekslocatie. Wanneer de bewoning zich parallel aan de verkaveling verplaatst heeft, is deze opvolger gelegen op geweest het perceel ten westen van de onderzoekslocatie (huisnummer 11/11a). Ook op het westelijke perceel van Moordrechtse Tiendeweg 9 zijn…(hier houdt de zin in het definitieve rapport op)???
Archeologisch rapport Archis3 ID 2070549100

Samenva ng Naar aanleiding van de sloop van een loods en nieuwbouw van 4 huizen hee ArcheoMedia BV, in opdracht van R. Adriaanse Bouwontwikkeling, een cultuurhistorische analyse en een inventariserend veldonderzoek, in de vorm van een karterend booronderzoek, verricht aan de Wethouder Venteweg 97 te Gouda. Op grond van de cultuurhistorische analyse wordt geconcludeerd dat: - Het water van de Breevaart met daarlangs de Oostboezemkade is een historischlandschappelijke lijn met een hoge waarde is. - De waarde van de bebouwing aan de straatzijde van de Wethouder Venteweg is gelegen in het zeer gevarieerde beeld van de bebouwing. - De huidige bebouwing op de loca e Wethouder Venteweg 97 op zichzelf een lage architectonische waarde hee . Het is echter een van de bedrijfsruimtes die het gevarieerde karakter van de bebouwing langs de weg benadrukken. Een aantal speciﬁeke aanbevelingen wordt gedaan met betrekking tot de nieuwbouw en ook enkele meer algemene aanbevelingen aangaande de Wethouder Venteweg. Op basis van het inventariserend veldonderzoek wordt geconcludeerd dat: - Het belangrijkste onderzoeksdoel, vaststellen van de aan-of afwezigheid van Romeinse vondsten en sporen langs een kleirug, kon niet worden uitgevoerd. - De verwachte kleirug is op de onderzoeksloca e namelijk niet aangetroﬀen, waardoor een aantal vragen uit het Programma van Eisen niet beantwoord kon worden. Vermoedelijk bevindt de kleirug zich iets noordelijker. - De kleiige bouwvoor, die wel op de loca e aanwezig is, is vermoedelijk in de Nieuwe jd verploegd of vergraven. Een ongestoord archeologisch proﬁel met archeologische sporen is daarom niet meer te verwachten. - Er wordt geen nader booronderzoek aangeraden. Gezien het verspreide karakter van eventuele Romeinse vondsten in de nabijheid van de kleirug wordt echter aangeraden om bij het uitgraven van de bouwput archeologische begeleiding uit te voeren. Conclusie en aanbeveling Het belangrijkste onderzoeksdoel was de aan-of afwezigheid vast te stellen van Romeinse vondsten en sporen, die verwacht werden langs een kleirug. Het Programma van Eisen gaat uit van een diepteligging van de kleirug van 1 tot 2 m -mv. Het onderzoek van S boka toont echter aan dat de kleirug zich in de polder Achterwillens aan het oppervlak bevindt.13 Dit lijkt er op te wijzen dat het riviertje dat de kleirug hee gevormd tot (vlak voor) de ontginning hee bestaan. Het riviertje hee echter geen sporen in de verkaveling van de polder Achterwillens nagelaten, hetgeen betekent dat de middeleeuwse ontginners er geen last van hebben gehad bij de ontginning. De verwachte kleirug is op de onderzoeksloca e niet aangetroﬀen. De aangetroﬀen voormalige bouwvoor van circa 50 cm dik, die zich onder ophoogzand bevindt, is wel enigszins kleiig. Deze kleiige toplaag is echter geheel verstoord. De laag bevat zand en recent aardewerk, hetgeen er op wijst dat menselijk ingrijpen hier de kleilaag hee verstoord. Zelfs in de veenlaag onder de kleiige bouwvoor is aardewerk uit de Nieuwe jd aangetroﬀen (vondstnr. 002), hetgeen er op wijst dat de kleiige bouwvoor na circa de 18e eeuw is verploegd of vergraven. Een ongestoord archeologisch proﬁel met archeologische sporen is daarom niet meer te verwachten. Op basis van de kaart van Beekman (S boka) en de waargenomen verhoging in de Wethouder Venteweg, ter hoogte van huisnummer 113/115 (zie a eelding 5) mag worden aangenomen dat de kleirug zich ten noorden van de loca e Wethouder Venteweg 97 bevindt. De ABK baseert zich op de door Vink ingetekende lijn van de kleirug. Tussen de twee onderzoeken bestaat een klein verschil in de ligging van de kleirug, waarbij de ligging op de kaart van S boka vermoedelijk de meest nauwkeurige is. Er wordt geen nader booronderzoek aangeraden. Gezien het verspreide karakter van eventuele Romeinse vondsten wordt echter aangeraden, om bij het uitgraven van de bouwput, archeologische begeleiding uit te voeren. De kans op een toevalstreﬀer is niet uit te sluiten. Vanwege het feit dat nog zeer weinig bekend is over eventuele vondsten en bewoning uit de Romeinse jd in deze omgeving, is een zeer beperkte maatregel als archeologische begeleiding zeker te rechtvaardigen. De vraagstelling voor de begeleiding is zo eenvoudig – is er tussen de vondsten uit de Nieuwe jd wellicht toch ook verploegd Romeins materiaal aanwezig? - dat hier o.i. geen apart Programma van Eisen voor hoe te worden opgesteld.