Archeologisch rapport Archis3 ID 2242909100
Dataset
Naam
nl
Archeologisch rapport Archis3 ID 2242909100
Omschrijving
Het onderzoek aan de Rozendaal 9-13 heeft gegevens opgeleverd over de bewoning ter plaatse. Op
basis van de datering van het vondstmateriaal kan deze bewoning gedateerd worden in de late 17e ,
maar vooral de 18e eeuw. De datering van het aardewerk en de datering van de kleipijpen komt goed
overeen. De drie huizen die zijn opgegraven, lijken over het algemeen een indeling in drie delen
gehad te hebben. Weliswaar is in huis 1 maar één tussenmuur aangetroffen, maar het deel waar de
tweede tussenmuur zich zou moeten bevinden is niet onderzocht. Het is dus mogelijk dat er ook in dit
huis sprake is geweest van een indeling in drieën. Uitgaande van de indeling in drie delen, lijkt het
middelste deel van het huis als woonruimte gebruikt te zijn. Zowel in huis 1 als huis 2 is in dat deel de
haard teruggevonden, en ook de mooiste wanddecoraties en vloertegels bevinden zich in het middelste
deel. In huis 3 is de haard niet teruggevonden, dus het is niet duidelijk of ook hier het middelste deel als
woonvertrek gebruikt is. Voor het gebruik van het voorste- en achterste deel van het huis zijn geen
specifieke aanwijzingen gevonden. Aangenomen mag worden, dat het voorvertrek, aan de straatkant, in
elk geval als entree zal hebben gefunctioneerd, maar vondsten die dat daadwerkelijk bevestigen, zijn
niet gedaan. Van de verwachtte schuur op het achterterrein zijn geen sporen aangetroffen. Mogelijk is
wel de paardenstal opgegraven die de schuur heeft opgevolgd, de sporen zijn echter lastig te
interpreteren dus helemaal zeker is dat niet. Dit deel van het terrein is niet helemaal opnieuw bebouwd,
de resten van de schuur kunnen dus nog steeds aanwezig zijn, dieper in de bodem, Mogelijk kan daar in
de toekomst nog eens onderzoek naar gedaan worden. Er zijn tijdens de opgraving geen sporen
aangetroffen die er op wijzen dat er op de locatie bedrijfjes gevestigd waren. Ook uit het
vondstmateriaal komt dat niet heel specifiek naar voren. De enige vondsten die iets met ambachtelijke
activiteiten te maken hebben, zijn de proenen of baksteuntjes die zijn aangetroffen. Deze vondst is dus
vrijwel zeker in verband te brengen met de vroegere aanwezigheid van de kunstaardewerkfabriek ’De
Gebroeders’ in 1959. Het lijkt er dus op dat er, met uitzondering van het recente verleden, vanaf de 17e
eeuw alleen gewoond werd op dit deel van de Rozendaal, of dat de ambachtelijke activiteiten anders
geen sporen hebben nagelaten. Het kan natuurlijk zijn dat de werkzaamheden zich niet in huis, maar
buiten afspeelden, op het achterterrein. Ook daar is wel onderzoek gedaan, waarbij geen vondsten
gedaan zijn die op industriële activiteiten wijzen, maar lang niet het hele achterterrein is onderzocht.
Elders op de locatie kunnen dus bedrijfjes hebben gezeten. Bij de onderzochte huizen was daar in elk
geval geen sprake van. De bewoners van de Rozendaal werkten dus elders in de stad. Helaas is er weinig
materiaal aangetroffen dat iets zegt over het dagelijks leven van de mensen, er is eigenlijk alleen
aardewerk gevonden. Aan de hand daarvan kan wel gezegd worden dat het waarschijnlijk niet om hele
rijke mensen gaat. Over het geheel genomen geven de vondsten aan de Rozendaal een beeld van
eenvoud en soberheid, en dat werd van tevoren op deze locatie ook wel verwacht werd, gezien de
eenvoudige woningen en werkplaatsen die aan deze straat te vinden waren. De vondst van een mooie
collectie wandtegels en een zeldzame gevelsteen met huismerk vormen wat dat betreft een gunstige
uitzondering. Mogelijk heeft de eigenaar de tegels in zijn kelder gevonden, en besloten dat ze mooi
genoeg waren om zijn huis mee op te vrolijken. Uiteindelijk is er nog veel van de locatie onbekend
gebleven, met name over de diepere niveaus. Omdat er tijdens de bouwwerkzaamheden behalve heien
geen grote verstoringen van de bodem meer hebben opgetreden, is de kans groot die oudere sporen
nog wel in de grond aanwezig zijn. Ze liggen nu onder de woningen die op de plek van het onderzoek
gerealiseerd zijn en wie weet, in de toekomst, kan er nog eens een onderzoek naar gedaan worden. Het
verhaal van de Rozendaal 9-13 kan dan aangevuld worden.
basis van de datering van het vondstmateriaal kan deze bewoning gedateerd worden in de late 17e ,
maar vooral de 18e eeuw. De datering van het aardewerk en de datering van de kleipijpen komt goed
overeen. De drie huizen die zijn opgegraven, lijken over het algemeen een indeling in drie delen
gehad te hebben. Weliswaar is in huis 1 maar één tussenmuur aangetroffen, maar het deel waar de
tweede tussenmuur zich zou moeten bevinden is niet onderzocht. Het is dus mogelijk dat er ook in dit
huis sprake is geweest van een indeling in drieën. Uitgaande van de indeling in drie delen, lijkt het
middelste deel van het huis als woonruimte gebruikt te zijn. Zowel in huis 1 als huis 2 is in dat deel de
haard teruggevonden, en ook de mooiste wanddecoraties en vloertegels bevinden zich in het middelste
deel. In huis 3 is de haard niet teruggevonden, dus het is niet duidelijk of ook hier het middelste deel als
woonvertrek gebruikt is. Voor het gebruik van het voorste- en achterste deel van het huis zijn geen
specifieke aanwijzingen gevonden. Aangenomen mag worden, dat het voorvertrek, aan de straatkant, in
elk geval als entree zal hebben gefunctioneerd, maar vondsten die dat daadwerkelijk bevestigen, zijn
niet gedaan. Van de verwachtte schuur op het achterterrein zijn geen sporen aangetroffen. Mogelijk is
wel de paardenstal opgegraven die de schuur heeft opgevolgd, de sporen zijn echter lastig te
interpreteren dus helemaal zeker is dat niet. Dit deel van het terrein is niet helemaal opnieuw bebouwd,
de resten van de schuur kunnen dus nog steeds aanwezig zijn, dieper in de bodem, Mogelijk kan daar in
de toekomst nog eens onderzoek naar gedaan worden. Er zijn tijdens de opgraving geen sporen
aangetroffen die er op wijzen dat er op de locatie bedrijfjes gevestigd waren. Ook uit het
vondstmateriaal komt dat niet heel specifiek naar voren. De enige vondsten die iets met ambachtelijke
activiteiten te maken hebben, zijn de proenen of baksteuntjes die zijn aangetroffen. Deze vondst is dus
vrijwel zeker in verband te brengen met de vroegere aanwezigheid van de kunstaardewerkfabriek ’De
Gebroeders’ in 1959. Het lijkt er dus op dat er, met uitzondering van het recente verleden, vanaf de 17e
eeuw alleen gewoond werd op dit deel van de Rozendaal, of dat de ambachtelijke activiteiten anders
geen sporen hebben nagelaten. Het kan natuurlijk zijn dat de werkzaamheden zich niet in huis, maar
buiten afspeelden, op het achterterrein. Ook daar is wel onderzoek gedaan, waarbij geen vondsten
gedaan zijn die op industriële activiteiten wijzen, maar lang niet het hele achterterrein is onderzocht.
Elders op de locatie kunnen dus bedrijfjes hebben gezeten. Bij de onderzochte huizen was daar in elk
geval geen sprake van. De bewoners van de Rozendaal werkten dus elders in de stad. Helaas is er weinig
materiaal aangetroffen dat iets zegt over het dagelijks leven van de mensen, er is eigenlijk alleen
aardewerk gevonden. Aan de hand daarvan kan wel gezegd worden dat het waarschijnlijk niet om hele
rijke mensen gaat. Over het geheel genomen geven de vondsten aan de Rozendaal een beeld van
eenvoud en soberheid, en dat werd van tevoren op deze locatie ook wel verwacht werd, gezien de
eenvoudige woningen en werkplaatsen die aan deze straat te vinden waren. De vondst van een mooie
collectie wandtegels en een zeldzame gevelsteen met huismerk vormen wat dat betreft een gunstige
uitzondering. Mogelijk heeft de eigenaar de tegels in zijn kelder gevonden, en besloten dat ze mooi
genoeg waren om zijn huis mee op te vrolijken. Uiteindelijk is er nog veel van de locatie onbekend
gebleven, met name over de diepere niveaus. Omdat er tijdens de bouwwerkzaamheden behalve heien
geen grote verstoringen van de bodem meer hebben opgetreden, is de kans groot die oudere sporen
nog wel in de grond aanwezig zijn. Ze liggen nu onder de woningen die op de plek van het onderzoek
gerealiseerd zijn en wie weet, in de toekomst, kan er nog eens een onderzoek naar gedaan worden. Het
verhaal van de Rozendaal 9-13 kan dan aangevuld worden.
Datum publicatie
2008
Zaak in Archis
Heeft topologische relatie
Rozendaal 9-13
Periode
Geometrie
Steekwoorden
Identifier
gis-gouda-nl/V_ARCH_ONDERZOEK.52
Uitgever
- Collecties
- Archeologische rapporten Gouda