Dataset
Naam
nl
gemeente Gouda, plangebied Karnemelksloot te Gouda
Omschrijving
nl
Uit het bureauonderzoek is gebleken dat het plangebied ligt op de overgang van het rivierengebied naar het westelijk veengebied, die beide in het Holoceen zijn ontstaan. Het plangebied ligt op komafzettingen op oude getijdengeulafzettingen in het noorden en op kustveen op oudere getijden- of komafzettingen in het zuiden. In de ondergrond bevinden zich enkele stroomgordels. De oudste stroomgordel is de Gouderak. Door toenemende invloed van de zee verdronk de Gouderak stroomgordel als het ware. Hierdoor ontstond het Zuidplassysteem in het zuiden en ten westen van het plangebied. Dit was een complex van kleine stroomgordels, die in een delta uiteen liepen. Rond het begin van onze jaartelling ontstond de Hollandse IJssel op 650 m ten zuiden van het plangebied en, min of meer tegelijk, de Gouwe op 350 m ten zuidwesten van het plangebied. Door de ligging op een dik veenpakket heeft Gouda veel last van verzakkingen en wordt de stad al eeuwen lang regelmatig opgehoogd. Er is dus geen sprake van natuurlijke bodemvorming, maar van een dik ophoogpakket op veen. De eerste schriftelijke bron voor de ontginning van het veen bij Gouda stamt uit 1139. Om kwelwater tegen te gaan werd er een tiendweg aangelegd, waar rond 1570 de Karnemelksloot is aangelegd als verbinding tussen Gouda en Bodegraven. Langs de Tiendeweg (voor aanleg van de Karnemelksloot) zijn enkele woningen weergegeven en ook na de aanleg van de vaart staan er huizen langs het plangebied. Eind 16e eeuw wordt er een ravelijn aangelegd in het westen van het plangebied. Tot in de 20e eeuw bleef het karakter van de bewoning landelijk: er lagen ruim opgezette percelen met tuinen en ook nog weides, boomgaarden en hakhout langs het plangebied. Tussen 1930 en 1940 veranderde dit in een uitgesproken stedelijk gebied met woonwijken ten noorden en ten zuiden van het plangebied. Hierna veranderde er nog weinig in het plangebied. In de directe omgeving hebben diverse archeologische onderzoeken plaatsgevonden. Een deel van de kademuur is reeds vervangen in 2006 en 2012, waarvoor een bureauonderzoek is opgesteld. Er is geadviseerd om werkzaamheden in de onverstoorde delen archeologisch te begeleiden. Voor zover achterhaald kon worden heeft deze begeleiding niet plaatsgevonden. Ten westen van het plangebied zijn werkzaamheden begeleid, waarbij resten van de oude Tiendewegpoort zijn aangetroffen. Op basis van het bureauonderzoek geldt er voor het gehele plangebied een middelhoge verwachting voor resten uit het paleolithicum tot en met de vroege middeleeuwen. De verwachting is hoog voor resten uit de late middeleeuwen – nieuwe tijd. Gezien het historische belang van de Karnemelksloot wordt geadviseerd om de werkzaamheden te begeleiden. Er wordt geadviseerd om dit zoveel mogelijk vooruitlopend op de geplande werkzaamheden te doen in de vorm van een proefsleuvenonderzoek variant archeologische begeleiding. De werkwijze zal worden vastgelegd in een Programma van Eisen.
Datum publicatie
30 september 2024
Citatie
E.M. de Boo van Uijen, 2024, "gemeente Gouda, plangebied Karnemelksloot te Gouda", <a href="https://doi.org/10.17026/AR/TYYSK7" target="_blank">https://doi.org/10.17026/AR/TYYSK7</a>, DANS Data Station Archaeology, V1
Auteur
E.M. de Boo van Uijen
Contactpersoon
Boo van Uijen, de, E.M. (BAAC)
- Collecties
- Archeologische rapporten DANS
Commentaar
Er is bij dit item nog geen commentaar toegevoegd. Ben de eerste die bijdraagt aan dit item!