Dataset
Naam
nl
A20 tussen Nieuwerkerk aan den IJssel en Gouda, gemeentes Zuidplas en Waddinxveen (2023)
Omschrijving
ADC ArcheoProjecten heeft in oktober 2021 een bureauonderzoek uitgevoerd naar de kans op de aanwezigheid van archeologische waarden op een tracédeel van de rijksweg A20 tussen Nieuwerkerk aan den IJssel en Gouda, gemeentes Zuidplas en Waddinxveen. De aanleiding voor het onderzoek is de geplande verbreding van onderhavig tracédeel. Dit maakt deel uit van het de “planuitwerking en Contractvoorbereiding Realisatiefase A20 Nieuwerkerk aan den IJssel – Gouda”. Uit het bureauonderzoek blijkt dat ter plaatse van een deel van het plangebied afzettingen van de Gouderak en Zuidplas stroomgordel in de ondergrond aanwezig zijn. Op en in de top van de stroomgordelafzettingen kunnen resten uit het Laat-Mesolithicum en het Neolithicum voorkomen. Het zou hierbij kunnen gaan om zeer kleine vindplaatsen, bijvoorbeeld tijdelijke jachtkampen met een geringe materiële neerslag. Op basis van eerder archeologische booronderzoek en een geologisch profiel bevinden de afzettingen van deze stroomgordel zich ter plaatse van het plangebied waarschijnlijk op een diepte van 9 m –NAP (ca. 4,5 m –mv). Het is niet uitgesloten dat deze afzettingen (lokaal) ondieper voorkomen, zoals is aangetoond ten westen van het plangebied. Hier is vanaf 7,05 m –NAP een crevasse van de Gouderak aanwezig, waarop een vindplaats uit het Laat-Mesolithicum en het Neolithicum is aangetroffen. Indien zich op de stroomgordelafzettingen archeologische resten bevinden, is de verwachting dat de meeste overblijfselen (bot, houtskool, aardewerk, metaal) goed zijn geconserveerd. Dit is het gevolg van de afdekking door mariene afzettingen en de natte en zuurstofloze condities die heersen onder de grondwaterspiegel. Vanaf het Neolithicum zijn in het plangebied wadafzettingen afgezet en vanaf de Bronstijd is zich veen gaan vormen. De wadafzettingen en het veen waren waarschijnlijk niet geschikt voor bewoning. Vanaf de Romeinse tijd werd in het noorden van het plangebied de Gouwe, een lokale veenstroom, actief. Deze veranderde in de 9e of 10e eeuw na de vorming van de Hollandsche IJssel, waarmee de veenstroom stroomafwaarts in verbinding kwam te staan in een perimarine getijdekreek. Door deze verbinding ontwaterde het veen en werd de ontginning ervan mogelijk. Dit gebeurde vanaf de oevers van de Gouwe, die als gevolg van kleiafzetting iets hoger lagen en een relatief stabiele ondergrond boden. In de oeverzone langs de Gouwe moet daarom rekening worden gehouden met bewoningsresten vanaf de Vroege Middeleeuwen (9e/10e eeuw en later). Uit archeologische boringen die ter plaatse van het plangebied ter hoogte van de oevers van de Gouwe zijn uitgevoerd komt naar voren dat de oeverafzettingen van de Gouwe zijn verstoord. Hieruit wordt geconcludeerd dat de kans op resten uit de Romeinse tijd tot en met Nieuwe tijd klein is. Voor een groot deel van het plangebied (zuiden en middendeel) geldt dat na de ontginning in de Late Middeleeuwen het veen grotendeels is weggegraven. Hierdoor daalde het maaiveld en ontstonden kleine plassen die na verloop van tijd uitgroeiden tot grote meren. Het gebied is in de 19e eeuw drooggemalen. Door de vervening en grootschalige egalisaties na de drooglegging is het aannemelijk dat resten van voor de drooglegging zijn verstoord. Tijdens de Tweede Wereldoorlog lag het noorden van het plangebied binnen de 1e of Vordere Wasserstellung, een verdedigingslinie uit de Tweede Wereldoorlog. Met name ter hoogte van de kruising met de spoorlijnen Utrecht-Den Haag en Utrecht-Rotterdam kunnen hieraan gerelateerde resten aanwezig zijn. Uit archiefonderzoek blijkt dat ter plaatse van het plangebied gedurende de Tweede Wereldoorlog twee bunkers aanwezig waren, alsmede loopgraven en tankvallen. Eén van deze bunkers is recentelijk bij wegwerkzaamheden blootgelegd en weer afgedekt. In verband met recente graafwerkzaamheden is de kans aanwezig dat de resten van de loopgraven en tankvallen zijn verstoord, dit geldt met name ter plaatse van het wegcunet en langs de spoorlijn. Ter plaatse van de rijksweg zal door het gebruik van zandpalen en ophogingen waardoor zetting heeft plaatsgevonden sprake zijn van verstoringen van het potentiële archeologische niveau. De exacte omvang hiervan is echter onbekend.
Datum publicatie
8 mei 2023
Citatie
Hanemaaijer, M., 2023, "A20 tussen Nieuwerkerk aan den IJssel en Gouda, gemeentes Zuidplas en Waddinxveen", https://doi.org/10.17026/AR/J5X4NW, DANS Data Station Archaeology, V1
Auteur
Hanemaaijer, M.
Contactpersoon
Beestman, J.W. (ADC ArcheoProjecten)
Geometrie
- Collecties
- Archeologische rapporten DANS
Commentaar
Er is bij dit item nog geen commentaar toegevoegd. Ben de eerste die bijdraagt aan dit item!