Straten Gouda

Objecten

• Hélène Servaesstraat
  de hoofdpersoon uit de in 1914 verschenen roman 'Hélène Servaes' van de Nederlandse romanschrijver, dichter en tijdschriftredacteur Herman Robbers (1868 - 1937). Hélène Servaes is de gezelschapsjuffrouw van mevrouw Haardtsen, een weduwe in een provinciestad. Zij wordt verliefd op de getrouwde zakenman Fokkema. Zijn huwelijk is een vergissing, maar zijn gezin gaat hem boven Hélène. Na een verhouding van vijf jaren, die zich uit in heimelijke wandelingen, correspondentie en een enkele maal samen ergens gaan eten, breekt Fokkema met Hélène. Dit brengt haar tot wanhoop en uiteindelijk een zelfgekozen dood.
• Hendrick Barystraat
  Hendrick Bary (1632 - 1707), een Goudse kunstschilder, graveur en tekenaar. Bary was waarschijnlijk een leerling van Reinier van Persijn. Van 1666 tot 1672 woonde hij als schilder in Den Haag. In 1672 keerde hij terug naar Gouda, waar hij tot 1676 als vaandrig bij de schutterij diende. Bary graveerde vele portretten van bekende personen: zijn stadsgenoten de gebroeders Dirck en Wouter Crabeth en Cornelis Ketel, maar ook Erasmus, Hugo de Groot, Johan de Witt, Willem van Oranje, Michiel de Ruyter en paus Adrianus VI. Hij maakte ook gravures naar schilderijen van onder andere Cornelis Ketel en Christoffel Pierson, tal van historische voorstellingen en spotprenten. Behalve kunstenaar was Bary van 1677 tot 1703 regent van het tuchthuis van Gouda.
• Het Klooster
  het voormalige Clarissenklooster dat eens op deze plaats heeft gestaan. Zie ook Clarissenhof.
• Hillebrand Herenbraslaan
• Hollandse Tuin
  de tuin van het klooster Sinte Marie dat hier heeft gelegen. Zie ook Nonnenwater. Op het wapen van graaf Willem V van Holland (1330 - 1389) komt voor het eerst de zogenaamde Hollandse Tuin voor: een hekwerk dat om het wapen is geplaatst. De oorsprong ervan is onbekend. Het vlakbij gelegen pand Hoge Gouwe 143 heeft een gevelsteen waarop een leeuw is afgebeeld binnen een hekwerk. De naam van die gevelsteen is: ‘Leeuw in Hollandse tuin’.
• Ida Hoeve
  zie Anna Hoeve.
• Jaap Edenlaan
  Jacobus Johannes (Jaap) Eden (1873 - 1925), een Nederlandse schaatsenrijder en wielrenner. In 1890 won hij zijn eerste schaatswedstrijd op de korte baan, over een afstand van 160 meter. In 1893 behaalde hij zijn eerste wereldtitel, een prestatie die hij in 1895 en 1896 herhaalde. Tussen 1893 en 1895 brak hij wereldrecords op de 1500, 5000 en 10.000 m., waarvan dat op de 5000 m. bijna 20 jaar stand hield. Eden behaalde ook grote successen in de wielrensport, waar hij veel geld mee verdiende. In 1894 werd hij wereldkampioen op de 10 km. en een jaar later op de sprint. In 1896 reed hij als prof een wereldrecord op de 1000 m. met staande start. Het succes steeg hem echter naar het hoofd en vooral in Parijs, het hart van de wielersport, leidde hij een stormachtig leven. Hij stierf als een berooid en eenzaam man.
• Jacob Catsstraat
  Jacob Cats (1577 - 1660), een Nederlandse dichter, jurist en politicus. Cats was onder andere pensionaris van Middelburg en van Dordrecht en in de jaren 1636 - 1651 raadpensionaris van Holland en West-Friesland. Met zijn leerdichten (die hem de bijnaam 'Vader Cats' opleverden) had hij tot in de 19e eeuw invloed, vooral onder het calvinistische deel van de bevolking. Enkele van zijn spreuken zijn: 'Als de wijn gaat in de man, ligt de wijsheid in de kan', 'Wie op twee hazen jaagt, vangt er vaak geen' en 'Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel'. Tot zijn bekendste werken horen 'Rouwelyck', 'Spiegel van den Ouden en Nieuwen Tijd' en 'Trouringh'. Cats overleed op Zorgvliet (Den Haag), in het huis dat nu als ambtswoning van de minister-president in gebruik is, het Catshuis.
• Jacob Lemairelaan
  Jacob Lemaire (ca. 1585 - 1616), een Nederlandse zeevaarder van Antwerpse af-komst. De Vereenigde Oostindische Compagnie had het monopolie op de handel in specerijen uit Indië via routes langs Kaap de Goede Hoop en door de Straat van Magalhaes. In 1615 vertrok Jacob Lemaire met Willem Cornelisz Schouten om een andere route westwaarts naar de Molukken te vinden. Zij ontdekten een doortocht tussen Vuurland en Stateneiland, de naar hem genoemde Lemairestraat (Estrecho de Le Maire). In de Grote Oceaan ontdekten zij een groep eilanden die zij de Hoornse eilanden noemden, de huidige Îles de Horne. Bij aankomst in Batavia in november 1616 zijn schip en goederen in beslag genomen. Men geloofde niet dat Lemaire en Schouten een andere route dan de Straat van Magalhaes hadden gevonden, en dacht dus dat zij het VOC-octrooi hadden geschonden. Ze werden naar Nederland teruggestuurd; Lemaire overleed tijdens die terugreis.
• Jacob Roggeveenhof
  zie Jacob Roggeveenlaan.
• Jacob Roggeveenlaan
  Jacob Roggeveen (1659 - 1729), een Nederlandse ontdekkingsreiziger. Roggeveen werd in 1683 notaris van Middelburg. In 1690 promoveerde hij tot doctor in de rechten aan de Universiteit van Harderwijk en tussen 1707 en 1714 werkte hij als Raadsheer van Justitie in Batavia. De West-Indische Compagnie zond hem in 1721 uit om het Zuidland te zoeken. Hij voer rond Kaap Hoorn de Grote Oceaan op en ontdekte op 5 april 1722 (paaszondag) bij toeval Paaseiland. In Batavia (het huidige Jakarta) is hij gevangen genomen omdat hij het monopolie van de Vereenigde Oostindische Compagnie zou hebben doorbroken, maar de VOC werd later gedwongen hem vrij te laten, zijn schade te vergoeden en zijn bemanning gage te betalen. In 1723 kwam Roggeveen in Nederland terug.
• James Wattstraat
  James Watt (1736 - 1819), een Schotse ingenieur. Hij wordt beschouwd als de uitvinder van de moderne stoommachine, maar is ook de uitvinder van het kopieerapparaat. Een specifieke toepassing van zijn stoommachine is te vinden in de stoomlocomotief. Watt verwierf hier in 1784 patent op. Watt is degene die de paardenkracht als eenheid van vermogen introduceerde voor het classificeren van de stoommachines. In het internationale systeem van eenheden, dat in 1960 werd ingevoerd, is de eenheid van vermogen naar hem genoemd: 1 Watt = 1 joule/ seconde.
• Jan Compagniestraat
  de hoofdpersoon uit de gelijknamige roman uit 1932 van Arthur van Schendel (1874 - 1946). De hoofdpersoon heet eigenlijk Jan de Brasser. Hij maakt deel uit van een gezelschap dat in de 17e eeuw naar Indië reist. Na twintig jaar keren zij gezamenlijk terug naar het enorm veranderde en groot geworden Amsterdam. Het boek beschrijft hun lotgevallen, enigszins gegroepeerd om Jan de Brasser, die van soldaat uitgroeit tot planter en later speculant. Jan Compagnie is ook een figuur uit "Jan, Jannetje en hun jongste kind" door E.J. Potgieter. Dit verhaal speelt op oudejaarsavond, als Jan (de vader) met Jannetje (de moeder) wachten op hun kinderen en kleinkinderen. Zij zitten erg in hun maag met Jan Salie, hun jongste zoon die maar niet deugen wil, maar zijn bijzonder trots op één van hun andere zonen, Jan Compagie, die naar Indië is gegaan, daar rijk is geworden en over vele onderdanen heerst.
• Jan Dommeringlaan
  Jan Dommering (1882 - 1958), een befaamde Arnhemse biljarter die in de twintiger en dertiger jaren van de 20e eeuw vele nationale en internationale toernooien won. Hij was tien maal kampioen van Nederland. In 1925 won hij in Den Haag het Europees kampioenschap kader 47/2 en in Parijs werd hij wereldkampioen. In 1924 had hij al de tweede plaats bij het wereldkampioenschap behaald, een prestatie die hij in 1933 herhaalde. In 1927 verbeterde hij het wereldrecord voor de hoogste serie in een partij. Er was nog een Jan Dommering (1913 - 1997), een Nederlandse voetballer die van 1929 tot 1936 en van 1945 tot 1948 in het eerste elftal van Vitesse speelde. Hij speelde ook voor FC Nice (1938 - 1939). Door de vele doelpunten die hij daar als spits maakte kreeg hij de bijnamen 'La Tulipe' en 'Le diable de Dommering'. Door zijn 155 doelpunten in competitieverband is hij topscorer aller tijden van Vitesse.
• Jan Kottenerf
  zie Jan Kottensteeg.
• Jan Kottensteeg
  Jan Codde, één van de oudste Goudse glasschilders, die in de tweede helft van de vijftiende eeuw in Gouda woonde en werkte. Mogelijk was hij eigenaar van de huisjes in dit straatje.
• Jan Luykenstraat
  Jan Luyken (1649 - 1712), een Nederlandse dichter, schilder en etser. Luyken begon zijn carrière als dichter met het schrijven van minnedichten, waarvan zijn amoureuze liedboek 'Duytse Lier' een voorbeeld is. Toen hij 26 jaar oud was, had hij een religieuze ervaring waardoor hij een degelijker leven ging leiden. Ook zijn dichtwerk werd veel stichtelijker. Vanaf 1677 ging hij zich toeleggen op etsen en gravures. Hij maakte naam als geniale etser met 24 illustraties van het boek 'Oorsprongk, begin, en vervolgh der Nederlandsche oorlogen', een populair geschiedenisboek. Zijn bekendste werk is 'Spiegel van het Menselyk Bedryf', een verzameling van 100 gravures met afbeeldingen van ambachten uit de late 17e eeuw.
• Jan Mayenlaan
  Jan Jacobszoon May, een 17e eeuwse Nederlandse zeevaarder en ontdekkingsreiziger. In 1614 zeilde May op de Noordelijke Poolzee, op zoek naar een route naar het verre oosten 'om de noord'. Hij kwam noordelijker dan al zijn voorgangers, maar de doorgang vond hij niet. Tijdens deze tocht 'ontdekte' hij het naar hem genoemde Jan Mayeneiland, een vulkanisch eiland tussen Spitsbergen en Groenland. (Het eiland was al in 1607 ontdekt door Henry Hudson.) De aanwezigheid van walvissen bracht de Noordsche Compagnie ertoe om walvisvaarders naar Jan Mayeneiland te sturen. 's Zomers vestigden Nederlanders zich op de kusten van het eiland om van het spek van de geharpoeneerde walvissen traan te koken. In 1929 is het eiland door Noorwegen geannexeerd.
• Jan Philipsweg
  vermoedelijk genoemd naar een boer of landeigenaar ter plaatse.
• Jan Scheepmaeckerlaan