Straten Gouda

Objecten

• Tollensstraat
  Hendrik Franciscus Caroluszoon Tollens (1780 - 1856), een Nederlandse dichter. Na een handelsopleiding in Elten (Duitsland) nam hij de Rotterdamse verfhandel van zijn vader over. In zijn vrije tijd maakte de jonge Tollens gedichten. Hij werd beroemd door zijn huiselijke gedichten over kleine gebeurtenissen: het gezinsleven, het vaderland en het huis van Oranje. Zijn nationalistische 'Wien Neêrlandsch bloed' werd tot het Nederlandse volkslied uitgeroepen en voor zijn belangrijkste werk, het verhalende gedicht 'Tafereel van de overwintering der Hollanders op Nova Zembla in de jaren 1596 en 1597' kreeg hij de gouden ereprijs van de Hollandsche Maatschappij van Fraaije Kunsten en Wetenschappen. Aan het einde van zijn leven trok Tollens zich terug in een herenhuis in Rijswijk ('het Tollenshuis').
• Torenmolenerf
  torenmolen, een molen met een bijna cylindrische romp, opgetrokken uit steen. Dit type molen is meestal in gebruik als korenmolen. Het is uit Gouda en omgeving niet bekend. In Nederland zijn van dit type molen nog exemplaren aanwezig in het oosten en zuiden. De stenen torenmolen is het oudste type windmolen en dateert van de 10e eeuw. Hij komt nog veel voor in de landen om de Middellandse Zee.
• Torenstraat
  de ligging van de straat bij de hoofdingang van de Sint-Janskerk in de toren.
• Trilgras
  trilgras (wetenschappelijke naam: Briza), een geslacht van planten uit de grassen-familie. Het geslacht kent ongeveer tien soorten, die in de meeste delen van de wereld voorkomen. De botanische naam is afgeleid van het Griekse woord 'briso' dat 'slaperig' betekent. Dit verwijst naar de slappe en afhangende stengels, die als het ware lijken te slapen. Trilgras dankt zijn naam ook aan het (door de wind) trillen van de aartjes aan de pluimen, die kenmerkend zijn voor de bloeiwijze van grassen. Een in Nederland zeldzame soort is Bevertjes, een 20 tot 50 cm. hoge plant die bloeit van mei tot augustus.
• Tristanstraat
  ridder Tristan, de mannelijke hoofdpersoon uit één van de oudste Britse (Keltische) romans, Tristan en Isolde. Het verhaal is vermoedelijk in de 12e eeuw neergeschreven en bevat een veel gebruikt thema, waarbij de geliefden op het eind in elkaars armen sterven.
• Troelstralaan
  mr. Pieter Jelles Troelstra (1860 - 1930), een Friese advocaat, politicus en schrijver. Troelstra was advocaat in Leeuwarden. In 1894 was hij één van de oprichters van de Sociaal-Democratische Arbeiders Partij. In 1897 - 1901 en 1903 - 1925 was hij lid van de Tweede Kamer, waar hij streed voor het algemeen kiesrecht en de achturige werkdag. In november 1918 meende hij dat in navolging van revoluties in Duitsland en Rusland, in Nederland de tijd rijp was voor een machtsovername door de socialisten. De meesten van zijn geestverwanten keurden zijn oproep tot revolutie af, maar deze 'Vergissing van Troelstra' ging niet ten koste van zijn populariteit. Zijn verzamelde gedichten zijn in 1909 uitgegeven in de bundel 'Rispinge'; in de laatste jaren van zijn leven schreef hij met 'Gedenkschriften' zijn memoires.
• Trompenburg
  Trompenburg, een buitenplaats in Kralingen (gemeente Rotterdam). In 1825 bouwde Hendrik Wachter aan de Lage- of Honingerdijk 'Huize Zomerlust' als weekend- en zomerverblijf, met een tuin in de Engelse landschapsstijl. In 1857 vestigde de familie Van Hoey Smith er zich. Het bezit werd uitgebreid met enkele percelen weiland en rond 1870 omgedoopt tot Trompenburg. De familie Smith was zeer geïnteresseerd in bomen. James van Hoey Smith (1891 - 1965) begon met de aanleg van een Arboretum dat inmiddels is uitgegroeid tot een verzameling van vele zeldzame soorten bomen en heesters uit alle werelddelen. In 's-Graveland (provincie Noord-Holland) ligt ook een Trompenburg, in de 17e eeuw gebouwd als buitenverblijf van de Hollandse admiraal Cornelis Tromp (zoon van Maarten Harpertsz Tromp), die daar in de zomermaanden zijn gasten ontving.
• Tuinkersgaarde
  tuinkers (wetenschappelijke naam: Lepidium sativum), een plant uit de kruisbloe-menfamilie. Tuinkers wordt ook wel sterrekers of bitterkers genoemd en is afkomstig uit Noord-Afrika. De plant kan 30 tot 50 cm. hoog worden. Tuinkers is rijk aan vitamine C, mineralen zoals calcium en ijzer, caroteen en mosterdolie, wat het kruid een peperachtige, scherpe smaak geeft. Tuinkers wordt in bakjes verkocht, waarbij de kers zich nog op een voedingsbodem bevindt. Het ontkiemt na een dag en is zo'n 11 tot 14 dagen na het zaaien eetbaar, als de steeltjes zo'n 5 tot 8 cm. lang zijn. Tuinkers wordt net als andere kerssoorten voornamelijk rauw gebruikt in salades en als garnering van broodjes en koude voorgerechten.
• Tulpenpad
  tulp (wetenschappelijke naam: Tulipa), een geslacht van eenzaadlobbige planten uit de leliefamilie. Tulpen komen oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied en Voor- en Midden-Azië. Ze werden in West-Europa bekend door Ogier Ghislain van Bousbeke (1522 - 1592), gezant van de Duitse keizer aan het Turkse hof. De aan-komst van een vracht tulpenbollen in 1562 in Antwerpen was het begin van de Europese tulpenteelt. Rond 1593 verschenen de eerste exemplaren in Nederland, nu één van de grootste exportlanden van tulpen en tulpenbollen. In Zuid-Holland zijn tulpenvelden langs de duinen en op Goeree-Overflakkee te vinden. De bostulp is de enige soort die in Nederland in het wild voorkomt. Tulpenbollen worden gewoonlijk in oktober en november geplant. De bloeiperiode loopt van april tot in juni.
• Tunnelhof
  de ligging van het parkeerhof bij de tunnel onder de spoorlijn Gouda - Utrecht.
• Tunnelpad
  de ligging van het pad bij de tunnel onder de spoorlijn Gouda - Utrecht.
• Tunnelpoort
  de ligging van de poort bij de tunnel onder de spoorlijn Gouda - Utrecht.
• Twijnstraat
  de Koninklijke Goudsche Machinale Garenspinnerij die hier van 1861 tot 1981 was gevestigd. Twijnen is het in elkaar draaien van twee of meer draden, zodat een dikker, steviger en gelijkmatiger garen wordt verkregen en het geschikt is om mee te weven, te naaien, te breien of te haken.
• Uiterwaardseweg
  de ligging van de weg in een uiterwaard, een gebied langs een rivier tussen de zomerdijk en de winterdijk. Een uiterwaard is de ruimte voor de rivier die nodig is om tijdelijke piekafvoeren te bergen. In perioden van grote waterafvoer lopen uiterwaar-den tot aan de winterdijk onder water.
• Uiverplein
  uiver, eiber, stork of ooievaar (wetenschappelijke naam: Ciconia ciconia), een vogel uit de orde van de ooievaarachtigen. Het is een grote, witte vogel met zwarte vleugelranden en rode poten en snavel. Een ooievaar wordt ongeveer 1,30 m. hoog en kan gemiddeld 30 jaar oud worden. Ooievaars zijn trekvogels die grote afstanden af kunnen leggen. Ze komen voor van Europa tot Zuid-Afrika. In West-Europa was rond 1980 een dieptepunt bereikt in de ooievaarsstand door verlies van geschikt woongebied door ruilverkaveling en bejaging langs de trekroutes. Na een succesvol fokprogramma vliegen nu weer vooroorlogse aantallen ooievaars rond.
• Veenenburg
  Veenenburg, een voormalige buitenplaats onder Lisse. Al vanaf de 16e eeuw bevond zich op de grens van Lisse en Hillegom het Huis ter Panne, dat later Veenen-burg werd genoemd. Het maakte deel uit van een uitgestrekt landgoed in het duingebied. In 1899 verwierf Arnoud Hendrik baron van Hardebroek van Ammerstol van zijn schoonfamilie het landgoed. Aanvankelijk bewoonde de baron het huis Veenenburg, maar samen met eigenaren van aangrenzende landgoederen richtte hij in 1902 de 'Maatschappij tot exploitatie van de gronden Veenenburg/Elsbroek' op. De gronden werden afgegraven en ingericht als bollengrond en alle buitenplaatsen verdwenen. Het huis Veenenburg is in 1913 gesloopt.
• Veenweidepad
• Veenzoom
  de oorspronkelijke gesteldheid van dit woongebied. Veen is een natte, zuurstofarme en sponsachtige grondsoort, die is opgebouwd uit plantaardig materiaal. Veenvorming treedt op als de afbraak van dood plantaardig materiaal langzamer gaat dan de ophoging met nieuw materiaal. Dit gebeurt in natte en vochtige omstandigheden, bij afwezigheid van zuurstof. Om veengrond geschikt te maken voor agrarisch gebruik of voor woningbouw, is het nodig het grondwaterpeil te verlagen, zodat het plantaardig materiaal in contact komt met zuurstof uit de lucht, oxideert en in volume afneemt: het onomkeerbare proces van bodemdaling. In gedroogde vorm staat veen bekend als turf.
• Veerstraat
  de ligging van de straat bij het veer over de Turfsingelgracht. Met dit veer kon men vroeger van de Vest bij het Vlamingspoortje, later de Vlamingstraat, naar de Turf-singel worden overgezet. Het veerpontje werd in 1972 vervangen door de Gulden-brug (genoemd naar het symbolische bedrag van één gulden waarvoor zij aan de gemeente Gouda werd overgedragen, als geschenk van het 100-jarige Goudse bouwbedrijf Nederhorst). Tussen 1901 en 1903 heette de weg: Veersteeg.
• Venkelgaarde
  venkel (wetenschappelijke naam: Foeniculum vulgare), een lid van de schermbloemenfamilie. Het is een naar anijs smakende plant waarvan de takken en draadachtige bladeren vooral als kruid worden gezien en de verdikking van de onderkant van de steel aan de voet van de plant, de venkelknol, meer als groente. De venkelplant kan tot boven manshoogte groeien. De zaden staan al eeuwenlang bekend om hun geneeskrachtige werking. Venkel is oorspronkelijk afkomstig uit Azië en via middeleeuwse handelsroutes naar Europa vervoerd. Vooral in Zuid-Europa wordt de plant veel verbouwd en is een belangrijk ingrediënt in onder andere salades. In vroeger tijden kauwden arme gelovigen soms venkelzaad tijdens de kerkdienst. Dit voorkwam het storende geknor van hun lege maag tijdens de preek.