Gegevens & afbeeldingen » Straten Gouda

Objecten

• Houtmansgracht
  de gebroeders Cornelis en Frederik de Houtman, Goudse zeevaarders, die reizen maakten naar Oost-Indië. Cornelis de Houtman (1565 - 1599) was ontdekkingsreiziger en Frederik de Houtman (1571 - 1627) was handelaar. In 1595 vertrokken de broers op last van de Compagnie van Verre op de schepen ‘Amsterdam’, ‘Hollandia’, ‘Mauritius’ en het jacht ‘Duyfken’ voor de eerste Nederlandse reis naar Indië. Hun doel was het onderzoeken van nieuwe handelsroutes voor de handel in specerijen. Na bezoeken aan Java, Bali en de Molukken keerden zij in 1597 naar Nederland terug. In navolging van deze reis werden diverse Nederlandse expedities uitgezonden naar ‘de Oost’. In 1598 vertrokken de broers opnieuw naar Indië. Ze bezochten Madagaskar, Vietnam en Sumatra. In 1599 in Atjeh werd Cornelis gedood; Frederik werd voor ruim twee jaar gevangengenomen. Teruggekeerd in Nederland schreef hij een boek over zijn gevangenschap, dat geldt als het eerste Maleise woordenboek en dat ook een catalogus van 303 sterren van het zuidelijk halfrond bevatte, van belang voor de navigatie. In 1603 keerde Frederik terug naar Indië, waar hij werd benoemd tot gouverneur van Ambon. De reizen van de gebroeders De Houtman vormden het begin van de Vereenigde Oostindische Compagnie en de kolonisatie van Nederlands Oost-Indië.
• Houtmanspad
  zie Houtmansgracht.
• Houtmansplantsoen
  zie Houtmansgracht.
• Houtsingelrotonde
  de ligging van de rotonde in de Goudse Houtsingel.
• Hovenierskade
  de zogenaamde "stadstuinen" tussen de Graaf Florisweg en de Karnemelksloot. Een hovenier oefent het aanleggen en onderhouden van tuinen als bedrijf uit. Tot ver in de 20e eeuw werd de Hovenierskade nog Kluizenaarskade genoemd.
• Hudsonlaan
  Henry Hudson (ca. 1565 - ca. 1611), een Engelse zeevaarder en ontdekkingsreiziger. Hudson ondernam diverse zoektochten naar de noordoostelijke doorvaart (een scheepvaartroute van de Atlantische Oceaan naar de Grote Oceaan langs de noordkust van Siberië) en de noordwestelijke doorvaart (een route van de Atlantische Oceaan naar de Grote Oceaan door de poolarchipel van Canada). Hij ontdekte in 1607 het eiland Jan Mayen. In dienst van de Vereenigde Oostindische Compagnie verkende hij in 1609 met de 'Halve Maen' de naar hem genoemde Hudsonrivier. Tijdens zijn reis met de 'Discovery' in 1610 - 1611 brak er muiterij uit en werd Hudson samen met enkele getrouwen in een sloep overboord gezet. Van hen is nooit meer iets vernomen.
• Hulkestein
  een boerderij in de Zuidplaspolder, in de voormalige gemeente Moordrecht (tegenwoordig de gemeente Zuidplas).
• Idenburgstraat
  Alexander Willem Frederik Idenburg (1861 - 1935), een Nederlandse antirevolutionaire staatsman. Na een militaire loopbaan als genie-officier in Nederlandsch-Indië was hij lid van de Tweede Kamer voor het district Gouda (1901 - 1902). In 1902 werd hij benoemd tot minister van Koloniën, een functie die hij driemaal zou bekleden (1902 - 1905, 1908 - 1909 en 1918 - 1919). In de tussenliggende jaren was hij gouverneur van Suriname (1905 - 1908) en gouverneur-generaal van Nederlandsch-Indië (1909 - 1916). Tussen 1920 en 1924 was hij lid van de Eerste Kamer. In 1924 werd hij benoemd tot minister van Staat. Hij was een gematigde en samenbindende figuur, die bij zijn ARP-achterban geliefd was vanwege zijn vroomheid.
• Iepelaan
  iepe(n)hout, een vrij gemakkelijk te bewerken houtsoort die wordt gebruikt voor het vervaardigen van onder andere meubelen, betimmeringen, gereedschapsstelen, borstels, roeiriemen, klompen en gietmodellen. De iep of olm (wetenschappelijke naam: Ulmus) is een loofboom uit de iepenfamilie, die tot omstreeks de jaren dertig van de 20e eeuw in Gouda de meest voorkomende boom langs straten en grachten was. Veel iepen zijn verdwenen als gevolg van de iepziekte, die wordt overgebracht door de iepenspintkever. Deze kever draagt een schimmel bij zich die groeit in de houtvaten van iepen, waardoor deze verstopt raken. Hierdoor verwelken de bladeren en sterft de boom.
• IJkerwerf
  ijker (ook wel turfijker of eek genoemd), een zeilend vrachtschip van hout uit de Zuid-Hollandse veengebieden. IJkers zijn overnaads gebouwd: de houten planken die de scheepshuid vormden zijn zo bevestigd, dat de onderrand van de ene plank op de bovenrand van de er onder liggende plank lag. Verder zijn ze vrij lang, smal en niet al te groot. IJkers voeren onder andere tussen Gouda en Amsterdam, waar het IJkerveer was. Deze schepen zijn gebouwd bij de voormalige scheepswerf Van IJk in Gouderak.
• IJsselkade
  de ligging van de kade langs de Hollandsche IJssel.
• IJssellaan
  de Hollandsche IJssel.
• IJsseloogwal
• Industriestraat
  de ligging van de straat op het industrieterrein Kromme Gouwe. In zijn algemeenheid is 'industrie' de economische bedrijvigheid waarbij grondstoffen technisch worden verwerkt tot (half)producten, of de bedrijfstak die zich met de verwerking van grondstoffen tot (half)producten bezighoudt.
• Ingelandslag
  ingeland, iemand die eigendommen ('land') heeft binnen een polder of waterschap. Traditioneel hadden de ingelanden als enigen actief en passief stemrecht binnen het waterschap. Ingeland komt uit het Middelnederlands: geland betekent 'eigenaar van een stuk land'; iemand die land had binnen ('in') de dijken was ingeland.
• Isoldestraat
  Isolde, de vrouwelijke hoofdpersoon uit één van de oudste Britse (Keltische) romans, Tristan en Isolde. Het verhaal is vermoedelijk in de 12e eeuw opgetekend en bevat een veel gebruikt thema, waarbij geliefden op het eind in elkaars armen sterven.
• Jantjeserf
  het gedicht 'Jantje zag eens pruimen hangen' van Hieronymus van Alphen. De eerste vier regels van de tekst luiden: Jantje zag eens pruimen hangen / O! als eieren zo groot / 't Scheen, dat Jantje wou gaan plukken / Schoon zijn vader 't hem verbood.
• Japieserf
  de voormalige Sint-Jacobskapel aan de zuidzijde van de Raam, waaromheen een grote onbebouwde ruimte of een groot erf lag. De eerste huizen op dit terrein werden vermoedelijk gebouwd in de eerste helft van de zestiende eeuw. In 1546 wordt althans melding gemaakt van ‘die huysinge van Sinte Jacobsgasthuis, staande op St. Jacobserve’. Van oudsher werd dit erf in de volksmond aangeduid met de naam Jaapjeserf of Japieserf.
• Jasmijnlaan
  jasmijn (wetenschappelijke naam: Jasminum), uit Azië afkomstige sierheesters uit de olijffamilie. Het geslacht bestaat uit ongeveer 200 soorten, waaronder de uit China afkomstige winterjasmijn, de gewone jasmijn, de Arabische jasmijn en de Toscaanse jasmijn. De grootbloemige jasmijn en de Arabische jasmijn worden gekweekt voor het maken van geurende stoffen voor parfums. Ook worden jasmijnbloemen gebruikt in jasmijnthee. De naam is afkomstig van het Perzische Yasmin, dat 'geschenk van God' betekent.
• Jolwerf
  jol, een klein type zeilboot, van 3 tot 7 m. lengte, voor recreatie- en sportgebruik. Een voorbeeld is de Finjol, een zeilboot die ontstond uit een prijsvraag uit 1949, uitgeschreven voor de Olympische Spelen van 1952 in Helsinki, om te komen tot een nieuw éénmans-boottype voor mannen. Jol is ook de benaming voor een klein zeewaardig en meestal open bootje met motoraandrijving, dat vanaf een groter schip te water wordt gelaten om een loods over te zetten op zeeschepen.