Gegevens & afbeeldingen » Monumenten

Objecten

• Rijksmonument 16844 - Werk-woonhuis, Kerksteeg 1, Markt 2
  HOEKPAND Kerksteeg onder omlopend schilddak. Voorgevel aan de Markt (XVIII) gebosseerd in baksteen, geprofileerde, hardstenen waterlijst tussen de verdiepingen en Goudse togen boven de vensters. Gaaf bewaarde achtergevel aan Achter de Kerk, in baksteen gebosseerd, geprofileerde hardstenen lijsten, vensteromlijstingen met sluitsteen met rijke kroonlijst, waarin dakvenster met hijsnok.
• Rijksmonument 517619 - Grafkapel(H), Graaf Florisweg 126
  Inleiding GRAFKAPEL in Neo-Romaanse bouwstijl uit 1890 ontworpen door architect C.P.W. Dessing die zich rond 1870 als aannemer-architect te Gouda vestigde. Dessing werd met name bekend door de bouw van een aantal Neo-Gothische kerken waarvan zijn ontwerp voor de St. Jozef (de huidige Gouwe Kerk uit 1904) de belangrijkste is. De kapel ligt op de R.K. begraafplaats aan de Graaf Florisweg ten noordoosten van het centrum van Gouda. De diepe kavel loopt door tot het achtergelegen spoor. Langs de Graaf Florisweg is de begraafplaats afgezet met een hek met gemetselde peilers uit de jaren dertig. Achter het hek ligt een voorplein met parkeergelegenheid en staan een monumentale rode beuk en een plataan. Links van de ingang een dienstwoning uit dezelfde bouwtijd als de kapel. Woning en hekwerk zijn voor bescherming van ondergeschikt belang en niet beschermenswaardig. De kapel ligt midden op de begraafplaats op een aarden verhoging. De gebrandschilderde glas-in-loodramen in de kapel dateren uit 1930 en zijn gesigneerd door Alex Asperslagh. Asperslagh werkte vanaf 1929 in het glasatelier van Liefkes in Den Haag, waar hij een figuratieve en zeer realistische stijl ontwikkelde. Tegen de absis en op de begraafplaats liggen enkele familiegraven uit het eind van de negentiende en uit het begin van de twintigste eeuw. De meeste graven zijn echter geruimd en vervangen door recentere. Omschrijving De kapel is in donkere baksteen op een gestucte plint opgetrokken vanuit een Grieks kruisvormige plattegrond onder een samengesteld zadeldak met leien in maasdekking; tuitgevels met langs de gevelrand een klimmend rondboogfries en bekroond door een kruispinakel; eenvoudige houten daklijsten. De op het noorden gerichte, symmetrische voorgevel is langs de gevelrand versierd met een klimmende rondboogfries op zandstenen aanzetstenen en bekroond door een pinakel in de vorm van een kruis. Aan de westzijde bevindt zich tussen hoofdbeuk en transept een achtzijdige klokketoren bekroond door een licht ingesnoerde spits met leien in maasdekking. De gevels zijn voorzien van getrapte hoeklisenen met natuurstenen afdekplaten en worden geleed door rondboogvensters met glas-in-loodramen; deze ramen hebben houten kozijnen, bakstenen strekken en betegelde vensterbanken. In de voorgevel en het transept grote kunststenen rondboogvensters met een roosvenster met kunststenen tracering. Centraal in de voorgevel is de hoofdentree geplaatst in een vooruitstekend hoofdportaal met tuitgevel bekroond door een kunststenen pinakel. De dubbele deuren zijn beschoten met kraalschroten en hebben sierlijke smeedwerkankers; boven de deur een stalen profielbalk, waarop een rondboogvormig bovenlicht met kunststenen tracering rust. In de top een ronde gevelsteen van zandsteen. In de beide zijgevels van het portaal een smal rondboograampje. Boven het portaal is een groot zandstenen roosvenster aangebracht, waaronder vier zandstenen zuiltjes. Het portaal wordt geflankeerd door blinde boogvelden. De toren heeft aan alle acht zijden blinde rondboogspaarvelden en vijf smalle rondboogtrapramen met rollagen; bovenin twee galmgaten. De rechter- en linkerzijgevel van de kapel zijn identiek op de klokketoren na. In deze gevels een zandstenen roosvenster met eronder vier zuiltjes net als in de voorgevel. In de zijgevels van het trancept blinde rondboogspaarvelden. Aan de achtergevel van de kapel een vijfzijdige absis over vrijwel de totale gevelhoogte met aan weerszijden een eenlaags bijgebouw. De bijgebouwen vormen met de absis een rechte achtergevel waar vijf hardstenen grafkisten tegen aan liggen. Bij het middelste graf een staand marmeren beeldhouwwerk van een Christusfiguur. Aan de zijgevels van de bijgebouwen ook een aantal natuurstenen grafkisten. In de zijgevels twee kleine rondboog vensters met roosters van siersmeedwerk. Het INTERIEUR is min of meer gaaf. Bij de entree twee natuurstenen weiwatervonten. Aan de rechterzijde een koorbalkon en de entree naar de klokketoren. Wenteltrap in de klokketoren. Naast de plaats van het altaar een hardstenen naamplaat uit 1890 waarin de deken en pastoor van Gouda dhr. Malingré wordt genoemd. In de kapel drie door Asperslagh ontworpen vensters met gestileerde afbeeldingen van een pauw, een adelaar en de Christusfiguur. Onder de vloerbedekking de originele houten vloer. Waardering De kapel met bijbehorend interieur is van algemeen belang vanwege cultuur-historische waarde. Het betreft een goed voorbeeld van een laat-19de-eeuwse Rooms-Katholieke kapel in Neo-Romaanse stijl van de Goudse architect Dessing. De kapel is van algemeen belang vanwege de architectuur-historische waarde, vanwege de herkenbare typologie en de Neo-Romaanse detaillering. De kapel is vrijwel gaaf in hoofdvorm, detaillering en materiaalgebruik. Het interieur is nagenoeg gaaf en tevens van belang vanwege de glas-in-loodramen van Asperslagh en de natuurstenen weiwatervonten van waarde.
• Rijksmonument 16983 - Werk-woonhuis, Westhaven 53
  PAND met gepleisterde lijstgevel (XVIII B), waarvan de bovenverdieping verhoogd is. Hardstenen vensterdorpels, schuiframen in stijl XVIII in de verdiepingen. Beneden Empire ramen.
• Rijksmonument 16882 - Sociale zorg, liefdadigheid, Oosthaven 10, Oosthaven 9
  V.M. ST.CATHARINAGASTHUIS, thans Gemeentelijk Museum en Archief. Groot GEBOUWENCOMPLEX (XIV-XVI; vergroot in 1619). Aan de Oosthaven pand van vijf vensterassen met bakstenen pilastergevel waarop fronton met oeil-de-boeuf en festoenen en hoog schilddak met hoekschoorstenen (1665). Hardstenen plint, vensters met Empire-ramen en stoep met hekjes. Achter dit gedeelte de vroegere ziekenzalen met in de gevels aan de Molenwerf jaartalstenen: 1542 en 1631, ten dele verbouwd XIX en thans in restauratie. Aan de noordzijde van dit complex de v.m.gasthuiskapel, een eenbeukige ruimte met driezijdig koor (XIV) en laat-gotisch houten tongewelf met trekbalken, sinds 1891 in gebruik als Gemeentelijk Archief en Librye. Gerestaureerd 1955-'57. De puntgevel aan de Oosthaven (1665) heeft een poort met Jonische pilasters en gebogen fronton, waarin stadswapen, waarboven een groot rondboogvenster.
• Rijksmonument 16919 - Molen, Punt 19
  STELLINGMOLEN 't Slot' (1832) met molenaarshuis er naast. Ingezwenkt lijstgeveltje met voluten uit dezelfde tijd als de molen.
• Rijksmonument 16752 - Woonhuis(K), Hoge Gouwe 71
  PAND met lijstgevel (XIX c) met stucversieringen. Vier vensterassen breed.
• Rijksmonument 16870 - Woonhuis(K), Naaierstraat 13, Naaierstraat 14
  PAND met dubbel gezwenkte topgevel met voluutconsoles (XVIII), afgedekt door lijst. Gewijzigde pui onder geprofileerde puibalk.
• Rijksmonument 17013 - Werk-woonhuis, Cappenerhof 11, Zeugstraat 54
  PAND met lijstgevel (midden XIX).
• Rijksmonument 16810 - Vismarkt, Lage Gouwe 3
  Vismarkt. Twee galerijen met dorische zuilen (XVIII), gedekt door sierlijke schilddaken aan weerszijden van het water. Tegen de noordelijke galerij Commissarishuisje, gebosseerd in baksteen, met tentdak. Aansluitend langs de waterkant ijzeren balustraden (XVIII).
• Rijksmonument 517608 - Woonhuis, Oosthaven 31
  H. van Doler-de Wit, De Haven; Geschiedenis van de gracht en van het gebouw, Gouda 1991.
• Rijksmonument 16865 - Woonhuis(K), Achter de Kerk 17
  PAND met gepleisterde lijstgevel, gedateerd 1737. Het interieur heeft gotische sleutelstukken, korbelen en muurstijlen. Schilddak. Zeer belangrijk voor de situatie rond de St. Janskerk.
• Rijksmonument 16979 - Woonhuis(K), Westhaven 45
  PAND met ingezwenkt geveltje onder lijst, in oorsprong XVII, verbouwd XIX A. Empire ramen.
• Rijksmonument 16858 - Overheidsgebouw, Markt 35
  WAAG. Statig GEBOUW in klassicistische barok (Pieter Post, 1668). Bakstenen gevels met rijk beeldhouwwerk van Barth.Eggers (frontons, reliëf boven de ingang, wapens en festoenen). Vensters met kruiskozijnen. Omlopend schilddak. Gebogen luifels tegen de zijgevels.
• Rijksmonument 16776 - Werk-woonhuis, Hoge Gouwe 159, Hoge Gouwe 161, Nonnenwater 1
  PAND met gepleisterde lijstgevel, XIXc. Versierd met stucwerk. Achterhuis aan Nonnenwater.
• Rijksmonument 16788 - Woonhuis(K), Lage Gouwe 70, Lage Gouwe 70 A, Lage Gouwe 70 B
  PAND met lijstgevel (XIX b). Deur met levensboom in het bovenlicht, schuiframen en stoeppalen met stangen.
• Rijksmonument 16720 - Sociale zorg, liefdadigheid, Achter de Kerk 14
  LAZARUSPOORT van het Bestedelingenhuis. Rijk versierd poortje, fungerend als toegangspoort tot de tuin van het voormalig Catharina Gasthuis. Aan de achterzijde aangebracht het poortje van het voormalig St. Elisabethgasthuis: getoogde poortomlijsting met sluitsteen en daarboven reliëf van twee vrouwen met stadswapen. Bekronend driehoekig fronton met engelenkopje (XVIIc).
• Rijksmonument 16960 - Werk-woonhuis, Peperstraat 11, Peperstraat 13, Peperstraat 15, Peperstraat 17, Peperstraat 19, Peperstraat 3, Peperstraat 7, Westhaven 6, Westhaven 7, Westhaven 8, Westhaven 9
  PAND met lijstgevel (XVIII) met overkraagde verdiepingen. In de tweede verdieping schuiframen stijl XIXa. Het huis heeft een schilddak, evenwijdig aan de straat.
• Rijksmonument 16915 - Woonhuis(K), Peperstraat 124
  PAKHUIS (XVIII B) met zadeldak. In de gevel, die nog de oorspronkelijke pui heeft, kruiskozijnen met luiken.
• Rijksmonument 517617 - Woonhuis, van Bergen IJzendoornpark 22
  Inleiding Het Van Bergen IJzendoornpark, vernoemd naar burgemeester mr. A.A. van Bergen IJzendoorn (overleden 1895), is in 1901 aangelegd. In 1899 kocht koopman en grutter A.J. Vos een terrein met huis aan de rand van het park, op de kruising van de Piersonweg en de Winterdijk. Zijn zoon A.J.J. Vos, papierfabrikant, sloopte de bestaande gebouwen in 1919. Vervolgens liet hij in hetzelfde jaar de Haagse architect J. Duynstee een nieuw WOONHUIS in een aan de Amsterdamse School-stijl verwante stijl ontwerpen. De naam van het huis, die staat vermeld op een tableau op de noordwestgevel, luidt Huize Elisabeth. In de noordoostgevel bevindt zich een zandstenen stichtingssteen met de tekst:"Den 21en april 1920 werd deze steen gelegd door A.J.J. Vos jr oud 12 jaren". Het huis heeft onder meer als dokterswoning en voor de opleiding van verpleegkundigen dienst gedaan. Vermoedelijk is aartsbisschop Simonis hier geboren. De beelden met de lachende leeuwen bij de entree zouden verwijzen naar de verhouding van de opdrachtgever met de toenmalige buren wonend in 'Villa Honk' op Van Beveringhlaan 38. De leeuwen lachen de buren uit, omdat de nieuwe villa hun uitzicht over water en park belemmert. Het terras aan de zuid-westzijde is over het water langs de Winterdijk gebouwd. De oorspronkelijke lichtarmaturen in hal, salon en eetkamer behoren bij het huis en gaan over van eigenaar op eigenaar. N.B. Alle vensters en serre/balkondeuren zijn voorzien van voorzetramen. Omschrijving Het huis is vanuit een nagenoeg rechthoekige plattegrond uit baksteen in kruisverband opgetrokken en bestaat uit een souterrain, twee bouwlagen en een kapverdieping onder een met rode Hollandse pannen gedekt schilddak; op ieder dakschild bevindt zich een met pannen gedekte dakkapel voorzien van meer-ruits draairamen. In het midden van de nok bevindt zich een gemetselde schoorsteen. Het dak heeft rondom een forse dakoverstek, dat voorzien is van een houten goot en gootlijst. De naar de Piersonweg gekeerde, drie traveeën brede symmetrische voorgevel (noordoost) bevat in het midden de uitgebouwde entree, waarvan de fors uitkragende luifel boven het portiek is voorzien van een met pannen gedekt half schilddak en een houten lijst. Op het dak van de luifel zijn aan weerszijden zuiltjes gemetseld versierd met zandstenen sculpturen, die grijnzende leeuwen voorstellen. Voor de entree bevindt zich een gemetselde stoep met vijf treden, voorzien van een vloer met rode en turquoise tegel. Aan weerszijden van de stoep zijn muurtjes gemetseld met houten bloembakken. De blankgelakte voordeur is in Amsterdamse Schoolstijl gedetailleerd en voorzien van twee zeshoekige ruiten. De deur heeft twee zijlichten, die voorzien zijn van gekleurd glas-in-lood en een hardstenen onderdorpel en neuten. De zijlichten hebben dubbele, bakstenen lekdorpels. Er is een hardstenen brievenbus geplaatst. Boven de entree bevinden zich de vier glas-in-loodramen van het trappenhuis. Rond deze ramen is de gevel decoratief uitgemetseld. Aan weerszijden van de entree bevindt zich een rechtgesloten kruisvenster met vier-ruits bovenlicht en op de verdieping twee gekoppelde, rechtgesloten acht-ruits ramen. De twee keldervensters (links en rechts) hebben vier-ruits klapramen met diefijzers en koekoeken. Deze rechtgesloten vensters worden afgesloten met een dubbele, vertikale streklaag. De symmetrische zuidwestgevel aan de Winterdijk is eveneens in drieën delen verdeeld. In het midden bevindt zich de serre met daarboven het balkon. De bakstenen gevels zijn bij de serre, het balkon en op de hoeken op decoratieve wijze uitgemetseld. In het midden bevindt zich de serre-uitbouw in de vorm van een halve achthoek. De serre bestaat volledig uit ramen met bovenlichten en in het midden dubbele openslaande terrasdeuren. Aan weerszijden van de serre bevinden zich eveneens dubbele, openslaande terrasdeuren met zijlichten en bovenlichten. De onderdorpels en neuten zijn alle uitgevoerd in hardsteen. De rollagen bestaan uit een staande strekken. Bij het balkon zijn drie vensters, met twee vaste ramen en één draairaam, gerealiseerd. Aan weerszijden zijn drie gekoppelde acht-ruits ramen aangebracht. Het terras grenzend aan de zuidwestgevel is - in decoratief metselverband - over het water heengebouwd. Rond het terras is een muur gemetseld, die met de gevels verbonden is, en voorzien is van 'torentjes' waarop koperen lantaarns zijn geplaatst. De zuidoostgevel bestaat uit een rechter deel met een (neven)entree en een risalerende linker travee. De entree bestaat uit een gemetselde stoep met muurtjes en houten bloembakken, een deur en een houten luifel met plat dak. De deur heeft zes ruiten en zijlichten met gekleurd glas en een diefijzer. Boven de luifel bevinden zich vier twee-delige ramen, waarvan de lateien bestaan uit twee uitgemetselde lagen met verticale strekken. Op de verdieping zijn evenzo gedetailleerde ramen aangebracht met in het muurvlak ertussen decoratief metselwerk. In het risalerende deel - met stapsgewijs risalerende, decoratief gemetselde hoeken - bevinden zich op souterrain-niveau drie kelderramen en op de eerste en tweede laag drie ramen. Alle ramen hebben bakstenen lekdorpels. De dakkapel is uitgerust met twee zesruits-ramen. In het linkerdeel van de noordwestgevel zijn op souterrain-niveau drie klapramen met koekoeken en diefijzers, in de eerste laag een langgerekt glas-in-lood venster en op de verdieping een tableau met de naam van het huis aangebracht. In het risalerende rechterdeel bevindt zich een serre-uitbouw met plat dak, gekoppelde ramen, dubbele openslaande tuindeuren en bovenlichten. Op de verdieping zijn drie ramen met bakstenen lekdorpels gerealiseerd. In het INTERIEUR is ondermeer van belang de ruimte-indeling die volledig symmetrisch zijn: van het souterrain, dat zich onder het gehele huis bevindt, de twee woonlagen (bel étage en verdieping) tot en met de zolderverdieping. De entree met vestibule en hal ligt centraal in het pand. Aan de zuidwestzijde ligt een serre. Aan weerszijden van de serre liggen achthoekige ruimten, namelijk de eetkamer en de salon. Aan weerszijden van de grote hal liggen respectievelijk de keuken en een studiekamer. Op de verdieping ligt de rondom de vide lopende overloop centraal. Boven de serre liggen respectievelijk de badkamer en het balkon. Aan weerszijden daarvan liggen forse slaapkamers. Ook aan de noordoostzijde liggen slaapkamers links en rechts van de hal. Een zorgvuldig gedetailleerde houten scheluwetrap leidt naar de zolderverdieping, alwaar zich diverse slaapkamers, ook voor dienstboden, bevinden. In het gave interieur bevinden zich onder meer stucplafonds met strak geometrische profiellijsten, paneeldeuren met origineel hang- en sluitwerk en zesruiten en gekleurd glas-in-lood bovenlichten in Art Deco stijl. De vestibule is voorzien van marmeren lambrizering, neuten en onderdorpels en voorts houten betimmering. In de volledig betimmerde hal bevindt zich een alkoof met een gemetselde schouw in decoratief verband en aan weerszijden daarvan houten banken. De vloer in de hal bestaat uit tegels in een decoratief verband in grijs, zwart en rood. In de hal bevindt zich een open, zorgvuldig gedetailleerd, volledig betimmerd trappenhuis met een houten bordestrap. De detaillering van trapbeschot, balustrade en trappalen is in Art Deco-stijl uitgevoerd. De trap is voorzien van houten handlijsten in koperen grepen. Het plafond bestaat uit cassetten. In de eetkamer bevinden zich onder meer drie (vier-ruits) glas-in-lood ramen met bloem- en vruchtenmotieven. In de salon bevindt zich een houten betimmering en een erker-achtige uitbouw (in de vorm van een halve zeshoek). In de serre ligt de originele eikenhouten vloer. De wand tussen hal en serre bestaat uit een deur met zijlichten, voorzien van ruiten met gekleurd glas en boven het geheel bovenlichten, voorzien van gekleurd glas-in-lood. In de kamer op de noordhoek bevindt zich een schouw in Art Deco-stijl en een houten betimmering tot en met de deurhoogte. De toilet tussen salon en deze kamer bevindt zich grotendeels in originele staat met een granitovloer, tegellambrizering en een porceleinen fonteintje. De keuken is voorzien van een granitovloer, granieten onderdorpels en neuten en een houten omlijsting van de voormalige schouw. In het souterrain bevindt zich onder meer een wijnkelder met originele wijnrekken. Waardering Het woonhuis met bijbehorend interieur aan het Van Bergen IJzendoornpark 22 is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde. - als representatief vroeg-20ste-eeuwse voorbeeld van een aan de Amsterdamse School verwante bouwstijl en -tijd en vanwege de karakteristieke detaillering en het materiaalgebruik. - als voorbeeld uit het oeuvre van de Haagse architect J. Duynstee. - vanwege de ligging in het Van Bergen IJzendoornpark en vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de overige bebouwing in het park heeft de villa stedenbouwkundige- en ensemblewaarde. - vanwege de nagenoeg gave hoofdvorm, detaillering en interieur. Bovendien is de vrije ligging in het park en aan de Winterdijk onaangetast.
• Rijksmonument 17000 - Werk-woonhuis, Achter de Vismarkt 1 H, Wijdstraat 25
  PAND met tot tuitgevel gewijzigde trapgevel (XVII ?), waarvan de zijdekplaten bewaard zijn. Gepleisterd.