Gegevens & afbeeldingen » Referentiedata

Objecten

• Zwaansgat
  de herkomst van deze naam is niet duidelijk. De naam is mogelijk afkomstig uit oude tijden toen in het waterrijke mondingsgebied van de Gouwe wilde zwanen nestelden. Misschien moet ook gedacht worden aan het recht van zwanendrift van de heren van der Goude. Dit privilege om zwanen te mogen houden en fokken was in de middeleeuwen voorbehouden aan de adel. De hoeveelheid zwanen gaf de status aan van de eigenaar. De adellijke zwanen droegen een koperen halsband, waarin het familiewapen werd afgebeeld. In een Oorkondenboek van de stad Utrecht is sprake van Suanesdrisch, Zwaansdrecht, als een nieuwe ontginning aan de Gouwe. Het is aannemelijk dat hiermee Gouda is bedoeld. De naam van de steeg zou daar ook een herinnering aan kunnen zijn.
• Zwanenburgserf
• Beghijnsteeg
• Mathijs Jansz. steeg
• Papensteeg
• Koningstraat
• Kruidenierstraat
• Wachtelstraat
  de ligging van de straat (vroeger ook wel Wachterstraat genoemd) buiten de Potterspoort. Reizigers, die na de poortsluiting voor de stad kwamen, moesten wachten tot de poorten de volgende morgen weer werden geopend, omdat men 's nachts niemand de stad binnen liet gaan. Aan de toegangsweg naar de Potterspoort stond een herberg om de wachtenden onderdak te verschaffen. Deze herberg droeg aanvankelijk de naam 'De Wachter'. Zij werd later stadsherberg met de naam 'Huis ter Liefde'. Of de straat haar naam aan deze herberg ontleende of dat het omgekeerde het geval was, is niet bekend.
• Wilhelminastraat
  het bezoek dat koningin Wilhelmina, vergezeld van koningin-regentes Emma, op 24 april 1897 aan Gouda bracht. Tot dat tijdstip heette de straat de Vogel(en)zang. Naar aanleiding van het bezoek van de koninginnen aan hun straat vroegen de bewoners aan de gemeenteraad om de naam Vogelenzang te veranderen in Koningin Wilhelminastraat. Zij wilden zo de herinnering bewaren aan het bezoek van de beide vorstinnen. Wat ook een rol speelde was dat men verlost wilde worden van de naam Vogelenzang, die vroeger stond voor één van de minste en beruchtste buurten van Gouda, waar sinds de middeleeuwen de vrouwen van lichte zeden hun woonplaats hadden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog kreeg de straat haar oude naam Vogelenzang weer terug. Na de bevrijding werd op verzoek van de bewoners de naam Wilhelminastraat in ere hersteld.
• Agnietenwatertje
• Groenendaal
• Jongkindserf
• Nieuwe Vuilsteeg
• Korte Dwarsstraat
  (vermoedelijk:) de ligging van de straat ten opzichte van de Nieuwehaven. De straat is een dwarsstraat van de Nieuwehaven; met andere woorden: zij ligt dwars (loodrecht) op de Nieuwehaven, vanwaar zij loopt naar de oude stadsvesten.
• Lazaruskade
  de aanwezigheid van een tehuis voor melaatsen (lijders aan de ziekte van Lazarus), dat reeds in 1394 wordt vermeld. Dit eerste Lazaruserf was gelegen aan het einde van de Wachtelstraat, bij het begin van de Lazaruskade. Het heeft bijna twee eeuwen als tehuis voor melaatsen dienstgedaan. In 1573 werd het, net als alle andere gebouwen buiten de stadsmuren, gesloopt zodat Spaanse soldaten zich er niet achter konden verschuilen. Lazarus is de patroonheilige of beschermheilige van de lepralijders. De bron hiervan is 'de gelijkenis van de rijke man en Lazarus' in de Bijbel (Lucas 16 vers 19 - 31). Daarin komt een melaatse bedelaar na zijn dood in de hemel, terwijl een rijke man, die zich nooit om de bedelaar heeft bekommerd, de hel wacht.
• Verlengde Wachtelstraat
• Nonnestraat
• Nieuwe Vrouwensteeg
• Verlorenkost
  de herkomst van deze naam is niet duidelijk. ‘Verloren Kost’ is de aanduiding van verloren moeite, arbeid, tijd of geld: iets dat (later) van geen enkel nut blijkt te zijn. De term kan betrekking hebben op een tegenslag bij de ontginning van een terrein, maar ook op een verloren gegane huisnaam, die op de straat is overgegaan. Ook elke andere willekeurige tegenslag kan tot de naamgeving hebben geleid. Misschien is er een relatie met het klooster Sinte Marie, dat na de Reformatie een andere bestemming kreeg - mogelijk is een deel lang ongebruikt of onbebouwd gebleven en werd dat bekend als ‘Verloren Kost’. Voor de vroeger gangbare mening dat na het graven van het water van de Verlorenkost een gesteld doel niet was bereikt, is in de geschiedenis geen steun te vinden. Verlorenkost is ook bekend als veldnaam voor een onvruchtbaar of zuur stuk grond. Gelet op het half-agrarische karakter van veel oude steden zou de oorsprong van de naam ook hierin gevonden kunnen worden.
• Rotterdamschedijk